دستگیرنا یل
وا لی جد ید با د غیس :
ا ن کیست، کجا ییست ؛ کجا کرده جها
د ؟!
محمد بشیر دو لت زا یی که جد یدا ا ز طرف حکومت ا قای کرزی به حیث وا لی
ولا یت با د غیس مقرر شده ، کیست وکجا ییست ودا رای چه سا بقه ای است؟ نا م ا صلی بشیر، ( ثکری ) بوده
وا ز قوم دو لت زا یی های نا قلین ولا یت بغلان ا ست که مکتب را تا درجه بکلوریا در لیسه زرا عت
بغلان خوا نده ا ست . خد مت عسکری را در علا قه داری کلفگان ولا یت تخا ر ا نجا م داده وچند صبا حی هم ما مور
زرا عت د ر ولا یت قندهار بوده ا ست .
پس ا ز کودتا ی ثور، حکری، نا
م مستعا ر بشیر را به خود گذاشته ود ر جمع چریک های حزب ا سلامی گلبدین حکمتیا ر د ر بغلان د ر امد وبا امدن سر بازان شوروی د ر ا فغا نستا ن (
جدی 1358 ) د ر حسن تال بغلان ، قرا ر گاه نظا می سا خت وپس ا ز سر کوب وعقب راند ن عده ای ا ز فعا لین سیا سی
وفر ماندها ن محلی بنوا ل ومحمد سرور مشهور به داکتر ا سما عیل ، فر ماندهی گروههای چریکی
وتروریستی حزب اسلامی را به عهده گرفت وبه قتل، تروروخرابکاری های وحشتنا ک ا غا ز کرد وبعد به حیث یک
فرمانده خون ریز، بیرحم وقسی ا لقلب شهرت پیدا کرد. تا انکه ا ز حوزه حسن تال بغلان بوسیله د یگر گروهها رانده
شد وبه اطراف بغلان مرکزی، شهرکهنه وگردا ب وکوکچنا ر ، مراکز نظا می وقرا ر گا
ههای خود را ا یجا د نمود وبا حما یت ما مور غیور خلا زایی یکی د یگر ا ز فرما ندها ن حزب ا سلا می که بعد ها د ر یک کمین نیرو های سید منصور نا دری در راه بغلان وسمنگا ن با
محا فظینش کشته شد، د یگر حریفان تنظیمی وسیا سی ا ز جمله جمعیت ا سلامی ، محا ذ
ملی وا تحا د سیا ف و د یگرا ن را تضعیف وحریف بی رقیب د ر منطقه با قی ماند.
بشیردو لت زا یی وما مور
غیور، ا ز بیرحم ترین وجا نی ترین فر ماندها ن حزب ا سلا می حکمتیا ر بودند که طی
قر یب دو دهه، بغلان را به تلها یی ا ز خا کستر وخون وا تش تبد یل کردند وصد ها
وهزا را ن جوا ن مجا هد ومبارز وافرا د منور وتحصیل کرده ا ز ا نتقا مجویی های ا نها به شها دت رسیدند . به
همین د لیل بود که طرف توجه شخص گلبد ین و شبکه های ا ستخبا را تی پا کستا ن قرا ر گرفتتند و ا ز
نظر نظا می تا دندا ن مسلح گر دا نیده شد ند. بشیر، ا ز چند ین عملیا ت نظا می نیرو های دو لتی وفر ما ندها ن
محلی مخا لف جا ن به سلا مت برد و حتی د ر حسن تا ل تو سط ار با ب جمعه ا ز بک فر مانده محلی در گر دن مر می
خورد، ا ما نمرد ! بشیر، در قتل شخصیت های قومی ، روشنفکرا ن ، تحصیل یا فتگان، معلما ن، شا گر دا ن مکا تب، زنا
ن با د ست خود بسیار قتل ها را انجام داد. حتی ا ز قتل فعا لان سیا سی ونظا می تنظیم های جها دی نیز در یغ نکرد
. بعنوا ن مثال : قتل معلم کریم خان و برا درش محمد نعیم ، تحصیل یا فتگان فا کولته زرا عت به هنگام ا دای نما ز
در شهر کهنه بغلان که هردو عضو حزب ا سلامی هم بودند . اما ا دمهای با دیدگاههای
روشن .قتل ما مور سخیدا د هزاره در شهر جدید بغلان به جرم ا ینکه برادر ش پر چمی بود. فرما نده ا ته مرا د ا ز بک حسن تا لی که شهرت
فرا وا ن میا ن سر گروپ ها پیدا کرده بود، ا ز ترس موقف خود، ا و را به مهما نی خوا ست وبقتل رسا نید. چهار تن
ا ز ا زبکان سرک 6 فا بریکه قند بغلان را نخست در زمین گور کرد وبعد، سر های شا
نرا برید. میرزا محمد رحیم خا ن ، یکی ا ز بزرگا ن قوم بارک زا یی د ر خانه ا ش بدستور ا و کشته شد . چون همیشه ا عما ل اورا
تقبیح می کرد. فر مانده جلا د با رکزا یی که بنا م ببرک شهرت یا فته بود، در شهر جدید بغلان نخست هردم چشمش را ا ز
کا سه ء سر بیرون کرد وبعد بقتل رسا نید.
برادر معلم شعبا ن که
به دو لت پیوسته بود ، در روز روشن بقتل رسا نیده شد وبه مر دم ا جا زه ندا د جنا
زه اش را به قبرستا ن ببرند . دو روز جنا زه بدون دفن ما ند وشبا نه
اهالی اورا مخفیا نه دفن کر دند. عبد ا لرحیم خان ازبک دکا ندا ر بغلان را شبا نه در خانه ا ش ترور کرد. میرزا تاج محمد
مد یر لوا زم قو ماندا نی را در روز روشن بقتل رسانید . حا جی سلطا ن محمد ریس قوم
قندهاری های بغلان که در دورا ن مصا لحه ملی داکتر نجیب الله به حیث وا لی ولا یت بغلان کا ر میکرد ومربوط محاذ ملی بود ، در یک مذاکره ء
سیاسی وتفا هم در خنجان نخست توسط صوفی پا ینده یکی ا ز فرما ندهان محلی حزب ا سلا می اسیر وبعدا به امر
گلبدین توسط بشیرا عدا م گر دید . دا کتر نجیب الله می خوا ست اورا در مقا بل محبو سین حزب ا سلا می تبا دله کند ، ا
ما به ا ین ا مر فر صت دا ده نشد . دا کتر نجیب الله نا م بشیر را د ر لست کسا نی ا علان کرد که با ید محا کمه غیا بی
می گر دید ند .
د ر تا بستا ن سا ل
1997 که طا لبا ن در مزا ر شریف شکست خورده وبه طرف پلخمری عقب نشینی کر دند، همین بشیر دو لت زا یی هزا را ن جنگچوی طا لب را بشمول ا میر خا ن متقی
وزیر ا طلا عات وفر هنگ طا لبا ن در سا حه ء خود پناه دا د وبعد بخا طر تصرف قندز ، ا نها را به ا ن ولا یت
تشویق وسوق نمود که پس ا ز ا ن قندز به حیث پا یگاه نظا می وسیا سی طا لبا ن در تصرف د یگر ولا یا ت شما ل کشور گر د
ید وتا اخرین روز های سقوط طا لبا ن ، قندز به حیث د ژ تسخیر نا پذیر وپناه گاه هزا را ن جنگجوی پا کستا نی وعرب
های ا لقاعده با قی ما نده بود.
در سال 1999 که ا
خرین سنگر های سید منصور نا دری درولا یت بغلان تو سط طا لبا ن در هم کوبیده شد،
جنرا ل دو ستم بشیر دو لت زا یی را در یک معا مله سیا سی _ نظا می به حیث
وا لی بغلا ن مقرر کرد . ا ما بشیر علیه دوستم سو قیا ت نظا می کرد وهمچنا ن با طا لبا ن وفا دا ر بما ند . ا ما
چون یک شخص خود خوا ه وجا ه طلب ومغرور بود، برای طا لبا ن غیر قا بل تحمل شده بود . لذا ا ورا تحت ا لحفظ به
قندها ر بردند . ولی در قتل ا و ا قدا می نکر دند.
پس ا زسقوط طا لبا ن بشیر به پا کستا ن رفت وبا عا دی شدن
او ضاع به کا بل امد وچند با ر در کا بل با فعا لان سیا سی ونظا می حکمتیا ر ما نند سبا وون د یدا ر ها نمود . تا ا
نجا که طرف سوء ظن دو لت ا نتقا لی ا قای کر زی قرا ر گرفت . اما بزودی به مزا ر شریف رفت ود ر ا نجا د ر پناه جمعه
خا ن همدرد یکی ا زفرماندهان متحد جنرال دو ستم رفت وتا ا ین روز ها د ر هما نجا بود که حا لا به حیث وا
لی با د غیس مقرر شده ا ست.
سوا ل میشود که ا
گر بشیر دو لت زا یی ا د م موثر در پروسه ا منیت تلقی شده ؛ چرا در ولا یت بغلان
که سا لها د ر ا نجا کا ر کرده ودر هما نجا شهرت کسب کرده بحیث وا لی مقرر
نشده که در با د غیس ؟ ا ین تنها نیست. تا جا ییکه شنیده میشود بسیاری ا ز فعا لین سیا سی گلبد ین به مقا ما ت تو
ظیف شده ا ند که سوا ل بر ا نگیز ا ست. زیرا ا زیک طرف ا مریکا ودو لت ا نتقا لی ا فغا نستان گبلد ین وحزب ا و را که
ا ز دیر با ز با طا لب و ا لقاعده پیوسته وعلیه نیرو های بین ا لمللی ودو لت
به فعالیتهای خرا ب کا رانه وبی نظمیدست می زنند، د ر لست جنا یت کا ران وترو ریست
ها جاداده شده است وا ز طرف د یگر ، به مقا ما ت مهم دو لتی نصب میگرد ند ؛ ایا ا
ین یک سیا ست دو گا نه نیست ؟
سوا ل د یگر ا ینست
که دو لت ا قا ی کر زی چرا ا ینقد ر به مرض قحط ا لرجا لی موا جه ا ست که ا ز ا
نهمه تحصیل یا فتگا ن افغا ن که د ر ا روپا وا مریکا زندگی میکنند ، وا
کنون هم عده ای بوطن بر گشته ا ند، د ر نصب چنین پست ها ا ستفا ده نمی کند که چشم درد بد نبا ل قا تلین مر د م ،
می گر دد ؟
ا گر عده ا ی ا ز فر
ماندها ن محلی که د ر ا غا ز سقوط طا لبا ن تا ا مروز در را س حکومتهای محلی
با قی ما ندند ا غا ز کا ر بود وچا ره ای جز ا ن نبود ومصلحت هم همین بود . حا
لا که قوا ی حا فظ بین ا لمللی و سا ز ما ن ملل متحد د ر ا فغا نستا ن حضور دا رند
و د ر کنا ر ا قای کرزی ا یستا ده ا ند، ضرورت نصب چنین ا فرا د در پست های محلی د ر چیست ؟ مگر ما ا ز گذشته ها هنوز هم د ر س نگر فته ا یم؟
مگر تا ریخ خو نین کشور ما ن را فرا مو ش کرده ا یم؟ ا گر وضع چنین ا ست ، ا یا
ملت ا فغا نستا ن به نیک ا ند یشی ووطن دو ستی ا قای کر زی شک نمی کنند؟ و ا ین سوا ل پیدا نمی شود که د ر عقب ا ین ا قدا ما ت ، نو بت (
چلی ) ها د ر پس پر ده ا ست ؟! وما بیخبرا ن ا ز ا ن بی ا طلا ع نشسته ا یم وبا ز سا ده لو حا نه به وعده ها ا عتما د
می کنیم ؟ !
فرا موش نکنیم که دو
لت هنوز مشکلا ت فرا وا نی با فر ما ند ها ن محلی پر قد رت د ر مرکز وولا یات دارد. د ر ولا یا ت غربی وشر قی وشما ل وجنوب گا ه گاهی ا ین حا لا ت بمشا
هده می رسد. ا سما عیل خا ن وا لی هرا ت قا نون ا سا سی تصویب
نشده بود که در یک گرد هم ا یی گفت که اجراا ت با ید د ر پر تو قا نون ا سلام ،
صور ت گیرد. ا و، د ر ولا یت هرا ت دا ر بلند ا سلا می زده ا ست که شریعت را
ما نند جمهوری ا سلا می ا یرا ن ، د ر افغا نستا ن تطبیق کند. با نشر یک ا هنگ خا نم سلما ا ز تلویزیون کا بل، عکی ا
لعمل رییس ستره محکمه ووالی اسما عیل خا ن را دید یم وشنید یم که د ر برا بر هنر
وفر هنگ چگونه بود .وچطور میخوا هند با ز ا ین نیا ز های درو نی مر د م را دو با ره حلق ا ویز کنند و نظا م طا لبی را ا ز نو زنده سا زند !
ا یا با حضور چنین ا فرا د وبشیر دو لت زا یی که تما م دروا زه های مکا تب وهنر را د ر ولا یت بغلا ن به روی مر د م بسته بود ، به طرف سا ختن یک جا معه ء ا زا د ومتمد ن ؛ ا نطوریکه ملت ا فغا نستا ن وکشور های کمک کننده به با ز سا زی افغا نستا ن ارزو دا رند؛میتوا ن بسا ده گی به پیش رفت ؟ ا لبته که نه ! و دو لت هنوز راه درازی د ر پیش رو دا رد .
بعدی * بازگشت * قبلی