استاد صباح
افغانستان وآمريکا ازتعلقات سياسي تا لشکرکشي نظامي
« رويداد هاوحوادث سياسي ونظامي افغانستان »
(3)
خواست مشترك افغانها ايجاد يك حكومت مستقل ملي وبرقراري صلح وامنيت دركليه شئون جامعه افغانستان ازسالهاي درازتاحاکميت بنيادگرايان جهادي واستقرارطالبان افراطي وتروريزم جهاني بود، اما متاسفانه پايان حاكميت خونين طالبان، به تدريج به حضورنظامي خارجي منتهي گرديد. اينك افغانستان باحضورانبوه عساکرخارجي که به بهانه محوتروريزم وتامين صلح وامنيت مسکن گزين گرديده اند ومتاسفانه عملآ درين راستا تلاشهاي مثمروصادقانه ي راانجام نميدهند وچنين استنباط ميشود که گويا علاقه چنداني به صلح ندارند وميخواهند کماکان جنگ ودرگيري ادامه يابد. درحال حاضرسرنوشت افغانستان درعرصه هاي جنگ وصلح واقتصاد وسياست ، توسط ادارات نظامي ، سياسي واقتصادي خارجي تعين مي شود. سفارت کشورهاي خارجي دركابل، قومانداني نظامي قواي ائتلاف ، اداره سازمانهاي که به بهانه کمک وهمياري ( انجوها) حضوردارند ، تصميم گيري ها وسياست ها وعزل ونصب هانيزبه مشوره هاي مشاورين خارجي صورت مي گيرد. دربخش سياست خارجي دولت واينكه روابط و مناسبات افغانستان با اين يا آن كشورخارجي بايد درچه سطحي قرارداشته باشد، وبالاخص درمسائل جنگ ونظاميگري عمدتاٌ درپشت پرده اتخاذ مي شود.
از ابرها چشمان گریان را گرفتند
ازدشت ها رویای باران را گرفتند
تاریخ را از نام شاهان پاک کردند
وآن گاه تاج و تخت ایشان را گرفتند
یک مشت زاهد ماند دراندیشه نان
از واژه اسلام ،احسان را گرفتند
اينان خدایی ساختند ازجبروازقهر
یک شب زبسم لله رحمان را گرفتند
با این که اوهمواره بی حد مهربان بود
ازچهره اش لب های خندان را گرفتند
قانون مد بودن به دریا حکمران شد
آن ها به نفع خویش طوفان را گرفتند
شک و دروغ وفتنه را تجویز کردند
ازسینه ها آرام و ایمان را گرفتند
چشمان ناپاکی که شهوت زاده بودند
حق عبور پای عریان را گرفتند
خاکستر پنهان زیر شعله بودند
آتش شدندو جای شیطان راگرفتند .
روابط افغانستان وآمریکا ازاواسط قرن نوزدهم میلادی آغاز شد. این روابط زیاد شفاف نیست. اما نخستین روابط سیاسی افغانستان و آمریکا در سال ۱۹۳۴ برقرارشد وتا اغتشاش حبیب‌الله کلکانی استوار ماند. اما پس از آن، این دو کشور تا پایان جنگ جهانی دوم، مناسبات رسمی با یکدیگر نداشتند. از ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی، دور تازه‌ای روابط میان دو کشورازسرگرفته شد که تا اوایل ثور ۱۳۵۷ خورشیدی در افغانستان، با فراز و نشیب‌های ادامه یافت.
نخستین تماس میان این دو کشور زمانی آغاز شد که «جوسیا هارلان»، يک فرد ماجراجویی ازايالت پنسلوانیا به افغانستان سفرکرد. او در آن‌جا به دیدار «شاه شجاع» و «امير دوست محمد» خان نايل آمد.
اما روابط سياسی افغانستان و ايالات متحده آمريکا، در عصر اعلیحضرت «امان‌الله» شاه اصلاح‌طلب افغانستان پديد آمد. پس از آن که افغانستان دوباره استقلالش را از «بریتانیا» در سال ۱۹۱۹ میلادی به‌دست آورد، شاه امان‌الله، ژنرال «ولی» خان دروازی را به‌عنوان اولین نماینده به «واشنگتن» فرستاد. بدين ترتيب، رابطه کامل سیاسی میان ایندو کشور در سال ۱۹۳۴ میلادی بر قرار شد. با این همه، روابط سیاسی میان دو کشور زیاد شفاف نیست. زیرا، این روابط بد آغاز شد و در سال‌های بعد، پیچیده‌تر گردید. اگرچه افغانستان در سال ۱۹۱۹، استقلال خود را به‌دست آورد، اما ایالات متحده آمریکا، از شناسایی افغانستان به‌عنوان یک کشور مستقل تا سال ۱۹۳۵ خودداری ورزید.
در واقع، عدم تمایل حکومت بریتانیا در لندن مبنی بر پذیرفتن استقلال کامل افغانستان، در طرز تلقی دولتمردان آمریکایی مؤثر بود و برموقف رسمی دولت آمریکا اثر منفی گذاشت.
هنگامی محمد ولی خان دروازی، در فرانسه برای سفر به آمریکا آماده می‌شد، در پاریس با هیو کامبل والس (Hugh Campbell Wallace)، سفیر آمریکا دیدار کرد و به او اطلاع داد که به‌عنوان نماینده ویژه افغانستان، حامل پیام کتبی از جانب وزیر امور خارجه افغانستان، برای وزیر امورخارجه آمریکا است و قصد دارد به واشنگتن برود و مناسبات دوستانه با آن کشور برقرار نماید. سفیر آمریکا با لُرد هاردنگ (Lord Hardinge)، سفیر بریتانیا در پاریس تلفونی صحبت کرد تا موقف حکومت بریتانیا را در این مورد جویا شود. هاردنگ پاسخ گفت که چون هیأت افغانی از طرف رئیس جمهور فرانسه پذیرفته شده است، سفیر آمریکا نمی‌تواند به گونه‌ای که قابل توجیه باشد، از پذیرفتن این هیأت خودداری کند. اما افزود که حکومت بریتانیا از مساعی این هیأت برای عقد موافقنامه با دیگر کشورها راضی نیست. زیرا، هرچند افغانستان به ظاهرمستقل است، ولی، این کشور هنوز در حوزۀ نفوذ بریتانیا می‌باشد و ما علاقمندیم ازهراقدامی که در روابط خارجی آن کشور، به‌عدم دلبستگی ما اشاره کند، جلوگیری نماییم.
زمانی که این پاسخ به واشنگتن اطلاع داده شد، بدون شک در پذیرایی سرد در ایلات متحده آمریکا از ولی خان دروازی بی‌تأثیر نبود. پس از جنگ جهانی دوم، محمدظاهر شاه، «عبدالحسین عزیز» را به سمث اولین سفیر به ايالات متحده آمریگا فرستاد. «عبدالحسین عزیز» ساختمان تاریخی را که درگذشته مقر دادگاه عالی بود، برای سفارت افغانستان در اين کشور به گروگرفت. بعد عبدالله ملکیار این عمارت را خرید. درمقابل، «روزولت»، ویلّیام هارنی بروک را به‌عنوان اولین سفیر ايالات متحده آمريکا، در ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی به افغانستان فرستاد. د. د. هایزنهاور، نخستين رييس جمهور ايالات متحده آمريکا بود که درنهم نوامبر ۱۹۵۹ م. به افغانستان سفرکرد و فصل جديد در روابط تاریخی اين دو کشور افزود. برداشت «هایزنهاور» از این سفر چنین بود که افغانان مردمی به‌شدت مصمم هستند که من کم‌تر به‌چنین کسانی برخورد داشته‌ام . آن‌گاهی که محمدظاهر شاه بنابر دعوت «ج. ف. کنیدی» درماه سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، از ايالات متحده آمريکا دیدن کرد، اولین سفررییس دولت به آمريکا به‌شمار می‌آید. درجریان دهه‌های بعدی، همکاری میان اين دو کشورگسترش یافت.
درپی حمله القاعده به رهبری اسامه بن لادن به نیویارک وواشنگتن در۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی، جورج دبلیو بوش رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به طالبان هشدار داد تا گروه تروریستی القاعده ازافغانستان اخراج گردد. به‌دنبال خودداری طالبان از پذیرش خواست ایالات متحده آمریکا، در روز ۷ اکتبرسال ۲۰۰۱ میلادی، فرمان حمله به افغانستان صادرشد وجنگ افغانستان توسط نیروهای ایالات متحده آمریکا با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی آغاز شد. هدف اصلی این جنگ، مبارزه وازبین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود.
شبکه سی‌ان‌ان اجرای برنامه‌ی منحصربه‌فردی را از بمباران کابل به رسانه‌های آمریکایی درساعت ۵:۰۸ دقیقه روز هفتم اکتبر ۲۰۰۱ عرضه کرد. دراین روز، حملات هوایی به شهرهای کابل، جلال‌آباد و فرودگاه بین‌المللی قندهار در شهرقندهار که مرکز اصلی رهبر اصلی طالبان ملا عمر بود، شروع شد.
سیا، اولین نیروهای آمریکایی بودند که پای به خاک افغانستان برای جنگ گذاشتند. آنها بعدا همراه با نیروهای ویژه نظامی آمریکا که با نام مستعار «کلاه سبزها» نیز شناخته می‌شوند، گروه نیروهای ویژه ۵ام و دیگر واحدهای نظامی از فرماندهی نیروهای ویژه ایالات متحده ادغام شدند. این نیروهای بیشتر همراه با نیروهای افغان مخالف طالبان (اتحاد شمال) کار می‌کردند. بریتانیا و استرالیا نیز بعداً نیروهای ویژه‌ای را برای حمایت از نیروهای آمریکایی و افغان وارد افغانستان کردند که با حمایت بسیاری از کشورها روبرو شد. پس ازحدود یک ماه جنگ طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به‌قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد. آمریکا درحال حاضر حدود ٦٨ هزار نیرو درافغانستان دارد.
نخستین تماس میان افغانستان و ایالات متحدۀ آمریکا زمانی آغاز شد که «جوسیا هارلان»، يک فرد ماجراجویی از ايالت پنسلوانیا به افغانستان سفرکرد. اودرآن‌جا به دیدار «شاه شجاع» و «امير دوست محمد» خان شتافت.
اما روابط سياسی این دوکشور، درعصر شاه «امان‌الله»، پادشاه اصلاح‌طلب افغانستان پديد آمد. افغانستان، پس از آن که درسال ۱۹۱۹ میلادی، استقلال خود را دوباره ازامپراتوری بریتانیا به‌دست آورد، شاه امان‌الله، ژنرال «ولی خان دروازی» را به‌عنوان اولین نماینده به «واشنگتن» فرستاد. بدين ترتيب، در سال ۱۹۳۴ میلادی، رابطه کامل سیاسی میان افغانستان و آمریکا بر قرار شد. پس از جنگ جهانی دوم، «محمدظاهر شاه»، «عبدالحسین عزیز» را به سمث نخستین سفیر به ايالات متحده آمریگا فرستاد. در مقابل، «روزولت»، رییس جمهور کشور، در ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی، «ویلّیام هارنی بروک» را به‌عنوان اولین سفیر ايالات متحده آمريکا به افغانستان فرستاد.
از آنجایی که او مقیم تهران بود، اعتبارنامه خود را به حکومت ایران تقدیم کرد.
نمایندگی
ایالات متحده درکابل به‌تاریخ ٦
جون
۱۹۴٢
توسط «چارلس دبلیو تئیر» که به‌عنوان کاردار (شازدافیر) موقت انجام وظیفه
می‌کرد، گشایش یافت.
ارتقای
نمایندگی به سفارت
. به‌تاریخ ٦ مه
۱۹۴٨
به‌طور فوق‌العاده به موقف سفیر ارتقا نمود و به‌عنوان سفیر مختار تعین گردید.
(ارتقأ از نمایندگی به سفارت)
به‌تاریخ ٣٠ جون ۱۹٨۹ سفارت ایالات متحده درکابل مسدود گردید.
دفترارتباطی ایالات متحدۀ امریکا به‌تاریخ ۱٧ دسمبر ٢٠٠۱ دوباره درکابل گشایش یافت. به‌تاریخ ٢٢ دسمبر ٢٠٠۱ ایالات متحده امریکا اداره موقت افغانستان را به‌رسمیت شناخت. به‌تاریخ ٢ جنوری ٢٠٠٢ ریئن کروکر برای یک مدت زمان موقت به‌عنوان شازدافیر ایالات متحدۀ امریکا در کابل تعین گردید.
جمیز اف. دوبین، در سال ٢٠٠۱ میلادی، به‌عنوان نمایندۀ ویژه دولت ایالات متحده آمریکا برای بازگشایی مجدد سفارت این کشور در کابل فرستاده شد. اما او سفیر رسمی آمریکا در افغانستان نبود. به‌همین دلیل از او به‌عنوان سفیر در سایت سفارت آمریکا در کابل نامبرده نشده است. ولی نام وی در لیست نمایندگان سیاسی آمریکا در کابل در سایت سفارت افغانستان درواشنکتن وجود دارد.
رابرت پاتریک جان فین، نخستین سفیر ایالات متحده آمریکا به افغانستان، پس از ٢٠ سال بود که توسط جرج دبليو بوش، رئيس جمهورى آمريكا، به این سمت منصوب شد. او که، ديپلمات كاركشته و متخصص در مطالعات ترك است، از ٢٢ مارچ ٢٠٠٢ تا ٢٧ نوامبر ٢٠٠٣ درافغانستان خدمت کرد. پس از آن، دکتر زلمی خلیل‌زاد جانشین او شد.
رونالد نيومن، دراول اگست ٢٠٠۵ م. جانشين زلمی خليلزاد شد که ماه ماه جون، به ماموريت دو ساله خود به‌عنوان سفير آمريکا درکابل پايان داد و به ماموريت مشابهی در بغداد پايتخت عراق اعزام شد.
نيومن، قبل از اين، سفير ايالات متحده درکشورهای الجزاير، عراق و بحرين بوده است. او فرزند رابرت نيومن است که سی سال پيش، در زمان زمامداری داوود خان، سفير آمريکا درافغانستان بوده است. سفير جديد آمريکا در افغانستان آغازبه کار کرد. رونالد نيومن، «عشق» پدرش به حرفه سياست و کشورافغانستان را «عميق» خواند.
روزنامه چینی زبان گلوبال تایمز ، آمریکا را بازنده جنگ افغانستان دانست وبه
واشنگتن توصیه‌کرد امسال در سیاست‌های خود درافغانستان تجدید نظر کند. اين
روزنامه درگزارشی به نقل از پژوهشگران آمریکانوشت که دخالت‌های آمریکا وجامعه
بین‌المللی هنوزنتوانسته ثبات و آرامش را درافغانستان به ارمغان بیاورد.
روزنامه بااشاره به‌بمب‌گذاریها و عملیات انتحاری درافغانستان احتمال افزایش
ناآرامیها درافغانستان را زیاد دانست. براساس‌این گزارش،برغم تبلیغات آمریکا
مبنی برمبارزه باطالبان، نیروهای طالبان همچنان درحال تجدید قوا و انجام عملیات
تخریبی هستند.
به علت کاهش عملیات کمک رسانی بین‌المللی ، جنگ افغانستان اکنون به جنگ
فراموش شده تبدیل شده است.
همچنان
روزنامه لاس آنجلس تايمزدرگزارشي با اشاره به اوضاع افغانستان نوشت-
با قدرت نمايي روزافزون طالبان، جنگ افغانستان فرسايشي شده و آمريكا شاهد از
دست دادن حمايت متحدان خود در اين جنگ است.
جنگ درافغانستان به گونه اي نامطلوب به نفع طالبان درحال پيشروي است، ناتو
دراين جنگ به دست و پا زدن افتاده
.آمريكا
كه خيلي ديرمتوجه قدرت گرفتن مجدد طالبان در جنگ شده است، درآينده ناگزير خواهد
بود با از دست دادن متحدان خود، به تنهايي اين جنگ را اداره كند. اغلب كشورهاي
عضوناتو درواقع خواهان جنگيدن در افغانستان نيستند، چرا كه درابتدا تصور مي
كردند، براي مأموريت صلح درافغانستان حضور دارند نه شركت در يك جنگ داغ. آخرين
حلقه از اين كشورها، كاناداست كه موج احساسات ضد جنگ درآن خطر سقوط دولت را در
دل نهفته دارد. متأثر از اين فشار ها بود كه هيأتي متشكل از شخصيتهاي بلندپايه
اين كشور به دولت پيشنهاد داده است كه بايد نيروهاي كانادايي درافغانستان فقط
درمناطق شمالي كه از امنيت نسبتاً بهتري برخوردار است، حضور يابند وصرفاً به
امربازسازي و آموزش نظاميان اردوي افغانستان مبادرت ورزند.
طالبان با درپيش گرفتن سياست هدف قرار دادن نيروهاي امدادي، استادان وشاگردان
مکاتيب ونيروهاي دولت و کسانيکه كه با دولت همكاري مي كنند وكاربرد تاكتيك
عمليات انتحاري، به موفقيتي غيرقابل تصور درجنگ نائل آمده است. مؤيد اين امراين
است كه كرزي اعلام كرد: سال گذشته ميلادي پنجاه فيصد يعني بالغ بر۳۰۰هزارنفربرتعداد
كودكاني كه از رفتن به مدکتب بازمانده اند، افزوده شده است.
فیلپ آستون گزارشگرخاص شورای حقوق بشرملل متحد درمورد قتل های غیرنظامیان، از
دولت ، نیروهای خارجی و طالبان خواستار منع کشتارغیرنظامیان شد
.
گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل متحد که درسفر دوازده روزه خود به افغانستان از
ولایات ناآرام هلمند، قندهار، کنر، ننگرهار وجوزجان دیدن نموده است، وضعیت
کشتارغیر نظامیان را در کشور نگران کننده خوانده است.
آستون
از دولت ، جامعه جهانی وفرماندهان نظامی خواهان توقف کشتارغیر نظامیان شده است.
وی در کنفرانس خبری در کابل گفت: در چهار ماه گذشته، بیش از سی تن افراد ملکی
درجریان عملیات مشترک با نیروهای امنیتی دولت و ناتو به قتل رسیده اند.
درهمین حال صلیب سرخ جهانی از وضعیت کشتار غیرنظامیان در ولایات ناآرام جنوبی
کشور ابراز نگرانی کرده است. فیلپ استون که تلاش دارد با مخالفين گفتگو نماید
افزود: افغانستان در لیست کشور هایی قرار دارد که بیشترین قربانی را در جنگ ها
و درگیری ها دارد. درهمین حال دولت می گویند:
گفتگو
باطالبان، برای این گروه مشروعیت می دهد و دولت مخالف مذاکره با طالبان می باشد.
دولت
چند ی پیش از اعدام چند تن خبر داده بود که با مخالف آستون و سازمان های حقوقی
و مدنی روبرو گردید. به گفته آستون طالبان در برابر قتل های غیر قانونی مسئول
اند و این گروه مداوم دست به حملات انتحاری وترورافراد غیر نظامی می زند که این
عمل ناقض قانون اساسی افغانستان وقوانین بین المللی می باشد. مشکلات درسیستم
عدلی قضائی برای زنان بطورآشکار وجود دارد و دولت کرزی درحکومت خود نتوانسته
است کاری برای کاهش خشونت درکشور انجام دهد.
حامد کرزی درپايان زمامداراش باصراحت گفت- تلاش های واشنگتن برای مبارزه با تروریسم و برقراری ثبات و امنیت در کشور کاملا بی نتیجه بوده است. کرزی تاکید کرد شهروندان بی گناه افغان قربانیان اصلی حضور نظامیان خارجی درخاک افغانستان هستند و دولت آمریکا درسيزده سال گذشته هرگز نخواسته است صلح و ثبات در افغانستان برقرار شود و باید اذعان کرد واشنگتن در این مدت فقط به دنبال رسیدن به اهداف و منافع خود بود. کرزی همچنین طرفهای خارجی را عامل اصلی افزایش حملات گروههای مسلح در خاک افغانستان دانست و افزود اگر آمریکایی ها و پاکستانی های بخواهند، صلح در افغانستان محقق خواهد شد .
برخي ازبندهاي پيمان امنيتي کابل وواشنگتن
درمتن پیمان همکاری‌های امنیتی قید شده است که ۱۲ هزار و ۵۰۰ نظامی خارجی پس از پایان ماموریت آیساف در افغانستان خواهند ماند. ۹ هزار و ۸۰۰ تن از این نظامیان را آمریکایی‌ها تشکیل خواهند داد. دولت آلمان نیز تصمیم دارد ماموریت ۸۰۰ نظامی خود را درپایان سال جاری میلادی تمدید کند. در آن زمان سایرنیروهای بین‌المللی افغانستان را ترک می‌کنند و تامین امنیت کشور به‌طور کامل به‌عهده افغانها گذاشته می‌شود.
ما شقایق های باران خورده ایم
سیلی ناحق فراوان خورده ایم
ساقه ی احساسمان خشکیده است
زخم ها ازباد وطوفان خورده ایم .
دولت‌های افغانستان وآمریکا سرانجام پیمان امنیتی را امضا کردند که راه را برای باقی ماندن نیروهای آمریکایی در این کشور تا زمانی نامشخص باز می‌کند. پیمان مشابهی نیز با سازمان ناتو به امضا رسید؛ بدین ترتیب، رئیس جمهور جدید- اشرف غنی، کاری را که حامد کرزی طی دو سال اخیر حاضر به انجام نشده بود، یک روز بعد از مراسم تحلیفش به انجام رساند. این رویداد، ابراز رضایت باراک اوباما را همراه داشت.
در
کابل، حنیف اتمرمشاور امنیت ملی افغانستان وجیمز کانینگهام سفیر آمریکا درکشور،
این پیمان را که به عنوان «بخشی ازتفاهم‌نامۀ استراتژیک » ازآن یاد می‌شود امضا
کردند. این مراسم که درارک ریاست جمهور برگزار گردید از تلویزیون پخش شد.
درواقع، امروز دو پیمان جداگانه قطعیت یافت: هم‌زمان با تفاهم‌نامۀ دوجانبه با
آمریکا، افغانستان پیمان دیگری نیز با سازمان ناتو امضا کرده است. این قرارداد
نيزتوسط حنیف اتمرونمایندۀ ناتو درکابل موریتس یوشم، امضا شد.
چندساعت پس ازبرگزاری مراسم، باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا گفت: این پیمان
دعوتی است از سوی دولت افغانستان تا روابطی را که طی سیزده سال ساخته‌ایم، باز
هم تقویت کنیم.
به گفتۀ وی این پیمان، چارچوب قانونی لازم را در اختیار نظامیان آمریکایی قرار
می‌دهد تا مأموریت خود را فراتر از سال ٢٠١۴
ادامه دهند.
بدین ترتیب ١٢ هزار سرباز خارجی اجازه می‌یابند که برای مدتی نامعلوم
درافغانستان بمانند و به نیروهای نظامی و امنیتی ملی کمک و آموزش بدهند. حدود
٢هزار سرباز وابسته به کشورهای مختلف عضو سازمان ناتو و بقیه آمریکایی خواهند
بود.
اشرف غنی در مراسم گفته است: افغانستان با امضای پیمان امنیتی با آمریکا،
حاکمیت ملی خود را به صورت اساسی به دست آورد.
به گفتۀ اشرف غنی، جزییات متن امضاشده توسط حامد کرزی بررسی و «ذره‌بینی»
شده تا در مورد رعایت منافع امنیتی و اقتصادی کشور اطمینان حاصل گردد.
اشرف غنی تأکید کرده که امضای این پیمان فقط برای ثبات افغانستان صورت گرفته
وهیچ خطری برای همسایه‌ها نیست و هیچ گونه سلاح هسته‌ای در خاک کشور جا به جا و
استعمال نخواهد شد.
به گفتۀ رئیس جمهور پیمان امنیتی، بخشی از پیمان راهبردی با آمریکا است و این
پیمان در دو سال اول قابل تغییر است.
کرزی ازتصویب این پیمان اکراه داشت و بارها آن را به عقب انداخته بود، اما اگر
این تفاهم‌نامه امضا نمی‌شد آمریکا مجبور می‌بود که تا پایان سال جاری میلادی-
حدود سه ماه دیگر- همۀ نیروهای خود را از افغانستان خارج کند.
ساعاتی بعد از امضای پیمان، طالبان با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که
«آمریکایی‌ها
می‌خواهند ملت افغان را فریب دهند و مشغول تدارک جنگی دیگر هستند.
درماده هفتم این پیمان نامه امده است که افراد امریکایی اعم از نظامی وغیر
نظامی مشمول پرداخت هیچ گونه مالیاتی نمی شوند.
در ماده دوازدهم این پیمان نامه آمده است
.
افغانستان می‌پذیرد که نیروهای ایالات متحده نیاز به استفاده از فرکانس‌های
رادیویی در افغانستان دارد. جانب افغان فرکانس‌های متعلق به خود را طبق مقررات
افغانستان در دسترس این نیروها قرار می‌دهد. استفاده از این فرکانس‌های رادیویی
برای ایالات متحده رایگان می‌باشد.
متن پیمان جنجالی امنیتی و دفاعی بین افغانستان و آمریکا توسط وزارت کشور
افغانستان منتشر شد. این متن با یک مقدمه آغاز و دربيست وشش ماده تنظیم شده است:
نگاهی بر مواردی از پیمان امنیتی کابل و واشنگتن
جمهوری اسلامی افغانستان (که در متن این قرارداد افغانستان) و ایالات متحده امریکا که (در متن این قرارداد ایالات متحده)، بطور جمع «طرفین» و به طور مفرد (طرف) یاد می گردند:
-
با تائید موافقتنامه همکاری‌های دراز مدت استراتیژیک میان ایالات متحده امریکا
و جمهوری اسلامی افغانستان (موافقتنامه همکاری‌های استراتیژیک) که در دوم ماه
می سال دوهزارودوازده میلادی امضا شده است و با تاکید مجدد بر تعهد طرفین طوری
که در این موافقتنامه پذیرفته شده است و طرفین متعهد شده‌اند تا همکاری دراز
مدت استراتیژیک در مناطق مورد نظرشان به شمول تحکیم صلح، امنیت و ثبات، تقویت
نهادهای دولتی، حمایت از توسعه دراز مدت اقتصادی و اجتماعی افغانستان؛ و تشویق
همکاری‌های منطقه‌ای را تقویت نمایند؛
-
با تائید مفاد موافقتنامه همکاری‌های استراتیژیک مبنی بر اینکه همکاری میان
طرفین بر مبنای احترام متقابل و منافع مشترک استوار می‌باشد؛
- همچنین با تأکید بر مفاد موافقتنامه همکاری‌های استراتیژیک مبنی بر اینکه طرفین به همکاری و تعهدشان جهت تحقق آینده‌ای مبتنی بر عدالت، صلح، امنیت و ایجاد فرصت‌های لازم برای مردم افغانستان با اطمینان ادامه داده و یکبار دیگر بر تعهد نیرومندشان به حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان تاکید می‌کنند؛
- با درنظرداشت همکاری دوامدار میان ایالات متحده و افغانستان و تاکید بر اراده مشترک طرفین برای گسترش، رشد، حمایت و ارتقای سطح همکاری‌های امنیتی و دفاعی بر مبنای این قرارداد؛
قوانین:
. تمامی اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده وظیفه دارند تا به قانون اساسی و سایر قوانین نافذه افغانستان احترام گذاشته و از هرگونه فعالیت مغایر روحیه این قرارداد بخصوص فعالیت‌های سیاسی در قلمرو افغانستان، خودداری نمایند. مقامات نیروهای ایالات متحده مسئول هستند تا اقدامات لازم را در این زمینه اتخاذ کنند.
. مکلفیتهای طرفین در این قرارداد و توافقات بعدی، بدون هیچگونه تعارض با حق حاکمیت افغانستان و حق دفاع مشروع هریک ازطرفین مطابق حقوق بین‌المللی، تنظیم می‌گردد.
همکاری وفعالیتهای مربوط به تطبیق این قرارداد در مطابقت با تعهدات و مکلفیتهای طرفین طبق موازین حقوق بین‌المللی صورت می‌گیرد. دربخشی از ماده ششم این توافقنامه امده است: برخلاف منشور سازمان ملل متحد، افغانستان همواره دستخوش تجاوز کشورهای بیگانه و استفاده نیرو توسط دولت‌های خارجی و گروههای مسلحی شده است که در بیرون از مرزهای این کشور دارای پایگاه بوده و یا مورد حمایت این دولت‌ها قرار داشته اند.
مطابق این قرارداد، طرفین با هرگونه استفاده از نیروی مسلح یا تهدید علیه تمامیت ارضی، استقلال سیاسی افغانستان، بشمول حمایت از گروههای مسلح از جمله تامین پناهگاه و یا تسلیحات از سوی یک کشور خارجی و یا گروههای مسلح دیگر، قویاً مقابله می‌کنند. طرفین توافق می‌کنند تا در زمینه تحکیم قابلیت‌های دفاعی افغانستان در برابر تهدیدات علیه حاکمیت ملی، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی این کشور، با هم همکاری کنند.
. ایالات متحده هر گونه تجاوز خارجی یا تهدید به تجاوز علیه حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان را موجب نگرانی شدید خود پنداشته و باور دارد که چنین تجاوزی می‌تواند منافع مشترک طرفین را در رابطه با ثبات افغانستان، صلح و ثبات منطقه و جهان تهدید کند.
ماده هفتم
برخلاف منشور سازمان ملل متحد، افغانستان همواره دستخوش تجاوز کشورهای بیگانه و استفاده نیرو توسط دولت‌های خارجی و گروههای مسلحی شده است که در بیرون از مرزهای این کشور دارای پایگاه بوده و یا مورد حمایت این دولت‌ها قرار داشته اند.
مطابق این قرارداد، طرفین با هرگونه استفاده از نیروی مسلح یا تهدید علیه تمامیت ارضی، استقلال سیاسی افغانستان، بشمول حمایت از گروههای مسلح از جمله تامین پناهگاه و یا تسلیحات از سوی یک کشور خارجی و یا گروههای مسلح دیگر، قویاً مقابله می‌کنند.
طرفین توافق می‌کنند تا در زمینه تحکیم قابلیت‌های دفاعی افغانستان در برابر تهدیدات علیه حاکمیت ملی، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی این کشور، با هم همکاری کنند.
. ایالات متحده هر گونه تجاوز خارجی یا تهدید به تجاوز علیه حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان را موجب نگرانی شدید خود پنداشته و باور دارد که چنین تجاوزی می‌تواند منافع مشترک طرفین را در رابطه با ثبات افغانستان، صلح و ثبات منطقه وجهان تهدید کند.
ماده هشت توافقنامه امنیتی
درماده هشت این توافقنامه در خصوص حق مالکیت نیروهای امریکایی در افغانستان آمده است: نیروهای ایالات متحده و قراردادی‌های آنها حق مالکیت بر تمامی تجهیزات، مواد، تدارکات، ساختمان‌های منقول و سایر دارایی‌های منقولی را دارند که این نیروها و قراردادی‌های آنها به خاطر حضور در قلمرو افغانستان نصب، وارد و یا آن را تامین کرده اند.
درماده دهم گشت و گذار وسایل، کشتی‌ها و هواپیماها آمده است:
هواپیماهای حکومت ایالات متحده و هواپیماهای غیرنظامی که توسط نیروهای ایالات متحده و یا برای استفاده اختصاصی آنها فعالیت می‌کنند، تابع پرداخت حق العبور یا اجرت و سایر محصولات به خاطر نشست و یا توقف در میدان‌های هوایی حکومتی افغانستان نمی باشند.
ماده دوازدهم /تامینات ومخابرات
نیروهای ایالات متحده و قراردادی‌های آن می‌توانند ازخدمات آبرسانی عمومی، برق و سایر امکانات عمومی تحت عین شرایط و مقررات شامل قیمت و محصولی که نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان می‌پردازند بدون مالیات و یا محصول مشابه یا مرتبط دیگر مستفید شوند، مگر اینکه طرفین طور دیگری توافق کنند. قیمت محصول ناشی از مصارف نیروهای ایالات متحده یا قراردادی‌های آن، متناسب با میزان استفاده از این امکانات عمومی سنجیده می شود. افغانستان می‌پذیرد که نیروهای ایالات متحده نیاز به استفاده از فرکانس‌های رادیویی در افغانستان دارد. جانب افغان فرکانس‌های متعلق به خود را طبق مقررات افغانستان در دسترس این نیروها قرار می‌دهد.استفاده از این فرکانس‌های رادیویی برای ایالات متحده رایگان می‌باشد.
ماده سیزدهم صلاحیت قضایی آمریکایی ها را به رسمیت می شناسد
ماده سیزدهم جایگاه حقوقی پرسنل افغانستان، با حفظ حق حاکمیت خویش می‌پذیرد که کنترل انضباطی به شمول اتخاذ تدابیر جزایی و غیر جزایی از جانب مقامات نیروهای ایالات متحده بر اعضای نظامی و بخش غیرنظامی آن اهمیت به سزا دارد. بنابراین افغانستان توافق می‌کند که ایالات متحده صلاحیت قضایی در رسیدگی به تخطی‌های جنایی و مدنی چنین افراد در قلمرو افغانستان را حق اختصاصی خود می‌داند. افغانستان به ایالات متحده اجازه می‌دهد تا محاکمه‌های قضایی و سایر اقدامات انضباطی مربوط به این قضایا را، بر حسب ضرورت در قلمرو افغانستان انجام دهد.
ماده هفدهم/ وضع مالیات . دریافت اموال و خدمات از سوی نیروهای ایالات متحده و یا به نمایندگی از این نیروها تابع مالیات یا محصولات مشابه و یا مرتبط دیگری که در قلمرو افغانستان قابل تطبیق است، نمی‌گردد.
نیروهای ایالات متحده به شمول اعضای نظامی وبخش غیرنظامی آن، مکلف به پرداخت هیچگونه مالیات و یا محصولات مشابه یا مرتبط دیگری که از جانب دولت افغانستان در قلمرو این کشور قابل تطبیق است، نمی باشند.
- ماده بیست و ششم انفاذ، تعدیل و فسخ قرارداد این قرارداد از تاریخ اول جنوري دوهزاروپانزده میلادی پس از آن نافذ می‌گردد که طرفین از مجاری دیپلماتیک در مورد تکمیل شرایط قانون‌گذاری داخلی‌شان که برای انفاذ این قرارداد لازم می‌باشد، به یکدیگر اطلاع بدهند. این قرارداد تا سال دوهزاروبيست وچهار میلادی و فراتر از آن نافذ می‌باشد، مگر اینکه به تاسی از حکم فقره چهار این ماده ملغی گردد.
پیمان امنیتی قراردادی برای تامین منافع آمریکا یا امنیت افغانستان؟
با نگاهی بر برخی از مفاد این پیمان نامه امنیتی به وضوح آشکار است که نیروهای نظامی آمریکا که به ظاهر برای حفظ امنیت افغانستان این پیمان نامه ده ساله را ارائه دادند هدفی جزحفظ منافع خود در این کشور و بهره برداری های اقتصادی نظامی و سیاسی را در خاک افغانستان دنبال نمی کنند. ادامه دارد...
بالا
بازگشت