بصیرهمت
سودان و جنگ نیابتی
در حالیکه ،با نزدیکی عربستان سعودی و ایران ،نشانه های از به پایان رسیدن جنگ نیابتی در یمن بمشاهده می‌رسد،مگر جنگ نیابتی دیگری در سودان آغاز گردیده است. وجه مشترک جنگ سودان با یمن در اینست که هردو بخش های عمده جنگ نیابتی اند که در آن بازیگران خارجی، خاصتا بازیگران خلیج فارس، نقش اصلی را بازی می نمایند .در این جنگ ، که میان نیروهای دو جنرال ،جنرال عبدالفتاح برهان و جنرال محمد حمدان دوقلو ،که دوستان و متحدان قدیمی هم بوده اند درگرفته است،شبه نظامیان جنرال محمد حمدان که بنام نیروی واکنش سریع مسمی است ،در مقابل ارتش منظم سودان و رهبر نظامی اش، جنرال عبدالفتاح برهان، قرار گرفته اند.
ارتش سودان تحت رهبری جنرال برهان و نیروهای واکنش سریع سودان تحت رهبری جنرال دوقلو در سال ۲۰۱۹ و پس از اعتراضات سراسری مردم در سودان ،برای ساقط کردن دولت عمر البشیر ، با معترضان یکجا شدند و بر علیه دولت عمر البشیر قرار گرفتند و بعد از سقوط عمر البشیر، نظامی ها و غیر نظامی ها برای اداره کشور به توافق رسیدند، مگر جنرالان به توافقنامه وفادار نماندند ودر سال ۲۰۲۱ ارتش، تحت رهبری همین عبدالفتاح برهان کودتا نمود و قدرت رابا برچه و تفنگ بدست گرفت . هردو جنرال و در مجموع نظامیان سودان مسیول لغو قرارداد انتقال قدرت به گروه های غیر نظامی که انقلاب را انجام دادند و خواهان یک حکومت غیر نظامی و غیر کودتایی متکی بر اراده مردم و دموکراسی در سودان بودند ، می‌باشند .اکثریت مردم سودان از هردو جانب درگیر نا راضی اند.
سودان ،همین اکنون قربانی یک توطیه بزرگی است که در صورت عدم توافق میان گروه های درگیر، نتایج مرگباری از جمله تقسیم سودان و ادامه جنگ داخلی را بهمراه خواهد داشت .همین اکنون بیش از ۷۳هزار تن ازسودان فرار نموده اند که از جمله ، چهل هزار تن از مردم سودان جنوبی ،مهاجرین ایتوپیایی و ایریتریا یی که در مرکز سودان ،خرطوم، زندگی می نمودند ، از خرطوم فرار نموده اند وبر اساس راپور برنامه جهانی غذا ، یک سوم از مردم سودان زیر خط فقر زندگی می نمایند.
جنرال محمد حمدان دوقلو که از تحصیلات مسلکی و آکادمیک نظامی و یا ملکی برخوردار نیست ، در قتل و کشتار مردم در فور و غارت معادن طلای سودان شهرت دارد و همین اکنون در حدود یکصد هزار ملیشیای جنگی را تحت نام ،نیروهای واکنش سریع،رهبری می نماید. این دو نیروی که در سودان برای احراز قدرت میجنگند ،هردو دارای حامیان و بازیگران خارجی نیز هستند.
اول: حمله ملیشه های جنرال حمدان دوقلو،بر پرسونل نظامی مصر که در بیز نظامی میرو(بیز نظامی در سودان شمالی)، مستقر اند و بسیاری از انها بازداشت شدند، نشان میدهد که مصر متهم به حمایت از جنرال برهان و ارتش منظم که تحت قومانده وی است گردیده است.
ثانیا:روابط تنگاتنگ میان جنرال حمدان که کنترول و استخراج و تجارت معدن طلای سودان را در دست دارد ،وگروه روسی واگنر موجود است ،و ایالات متحده جنرال برهان ،رهبر ارتش سودان را تحت فشار قرار داده است تا گروه واگنر را از سودان خارج سازد ،البته دلیل امریکا اینست که گروه واگنر در استخراج و فروش طلای سودان شریک است و از این درآمد به روسیه در جنگ اکراین کمک می نماید و دلیل دیگر اینکه ،گروه واگنر نفوذ روسیه در آفریقا را با ایجاد پایگاه نظامی روسیه در سودان، فراهم میسازد.
سوم:امارات متحده عربی ، به بزرگ‌ترین سرمایه گذار خارجی در سودان مبدل گردیده است ،همین چند روز قبل به ارزش ۱۰۵ ملیارد دلار طلای سودان را خریداری نموده است،طلای که تحت کنترول جنرال حمدان قرار دارد.نیروهای ملیشیای جنرال حمدان علاوه بر معدن طلا ی سودان ملیون ها هکتار زمین زراعتی سودان را نیز تحت کنترول دارند .ملیشیا های جنرال حمدان در جنگ یمن دوشادوش نیروهای امارات و عربستان سعودی جنگیدند.
چهارم : موضع عربستان،میان هردو جانب درگیر، همچنان نامشخص و متزلزل است و یک عامل پیچیده اینست که روابط عربستان با مصر و امارات ، که حامیان اصلی طرف های متخاصم اند ،تیره شده ودر کنفرانس اخیر که به درخواست سوریه در جده برگزار گردید، امارات متحده عربی بجای وزیر خارجه اش ، یک مشاور ریاست جمهوری را فرستاد و رابطه عربستان سعودی با مصر نیز آنقدر خوب نیست.
رییس جمهور مصر ، عبدالفتاح السیسی، در سفر کوتاه ماه رمضان خویش به جده،نتوانست بسته سریع کمک های مالی را از عربستان بدست بیاورد .و اکنون عربستان سعودی با ارائه بیطرفی ظاهری خویش، از هردو طرف متخاصم خواسته است تا به ریاض بیایند و برای پایان دادن به جنگ مذاکره نمایند.
روی کاغذ ، سودان هفتادو پنجمین کشور از لحاظ نیروی منظم نظامی است ،و دارای در حدود دوصدو پنج هزار پرسونل نظامیی ، ۱۹۱ هواپیمای جنگی و ۱۷۰ تانک است . که از لحاظ تیوری این نیروی منظم نظامی می‌تواند بر ملیشیا های جنرال حمدان برتری داشته باشد، مگر این پیروزی در گرو مداخلات خارجی و جنگ نیابتی قرار دارد وچنین بنظر می‌رسد که اگر آتش بس دوامدار و مذاکرات جدی و سودمند صورت نگیرد، صلح میان این نیرو های تشنه قدرت ، بزودی میسر نخواهد بود و ممکن است این جنگ طولانی گردد و چون جنگ یمن که با مداخلات خارجی هشت سال است ادامه دارد ،و جنگ داخلی لبنان که پانزده سال طول کشید ، این جنگ نیز با مداخله بازیگران خارجی هم چنان ادامه یابد. پایان
۲/۵/۲۰۲۳
بالا
بازگشت