محمد عوض نبی زا ده
تشدید تهاجم مسلحانهء کوچیها درمناطق هزاره نشین کشور
بعد از سالها آرامش نسبی در مناطق هزاره نشین افغانستان معضله کوچیها یک بار دیگر با ابعاد جدید اتش جنگ ونفرت را شعله ور میسازد و معلوم نیست چگونه درین مناطق سلاحهای مخرب چون راکت انداز ، هاوان وغیره استعمال میگردد و این چنین سلاحها از کجا وچگونه وارد میدان جنگ میشود . کوچی های ( مسلح با سلاح ثقیل وخفیف ) به نواحی بهسود ومناطق هزاره نشین افغانستان ، به حملا ت تهاجمی پرداخته 25 قریه هزاره نشين را زیرآتش سلاح ثقیل وخفیف قرارداده وبسیاری ازخانه ها را به آتش کشیده اند وبیشتر ازیکهزار خانواده را بصورت دسته جمعی ازخانه وکا شا نۀ شان بیرون رانده ،اموال ودارائی های ایشان را غصب و چوروپاول نموده اند. اما آنچه برای کارمندان کميسيون مستقل حقوق بشر که از منظقه بازديد و شاهد بخش از اعمال خشونت آميز کوچی ها عليه مردم محل بوده است، اين است .که: حدود یکهزارخانواده قريه های شانرا ترک گفته و به جا های امن پنا برده اند؛ ( کارمندان کميسيون تجمع بيجا شدهگان داخلی اعم از زنان، اطفال و مردان را مشاهده کرده و با ايشان ملاقات نموده اند) برخی خانه های مسکونی و ملکیت مردم محل در سه قریه (سلطالی، سرقول پنجی و خارقول) توسط کوچی ها به آتش کشیده شده ؛ (کارمندان کميسيون شاهد سوختن قريه های سرقول پنجی، خارقول، و سلطالی از فاصله دور بوده و از صحنه آتش سوزی عکسبرداری نموده اند) کوچی ها چندين نفر اهالی را مورد لت و کوب قرار داده است؛ ، کارمندان کميسيون مستقل حقوق بشر به تاريخ 28 جوزا شاهد بودند که حدود سه ساعت بين کوچی ها و مردم محل در منطقه سموچک و گيروی باد آسياب در گيری مسلحانه ادامه داشته است ، بر اساس گزارش یونسیف از محل پا نزده مکتب شامل مکتب های خارقل، ابتدائيه داه مرده کجاب، ليسه مر هزار، متو سطه محمديه، و ابتدائيه خاتم الا نبياء تعطيل شده اند که حدود 1000 نفر شاگرد از مکتب رفتن محروم شده اند.مکتب تره بولاغ کجاب مورد حمله کوچي ها قرار کرفته، شيشه ها شکسته و قرطاسيه و مواد درسی به اتش کشيده شده است؛ و به اساس اظهارات مردم محل حدود 100 خروار تخمريز زمين للمی و60 خروار تخمريز زمين آبی را مواشی کوچی ها چريده اند، به اساس گفته شاهدان عینی يک نفر از مردم محل به قتل رسيده که قوماندان امنيه ولسوالی نيز آنرا تأئيد نموده است؛ در ملاقات با هیئت کمیسیون دولتی - کوچی ها مدعی شدند که يک نفر از آنها به قتل رسيده و جنازه اش را نزد فامیلش به خروار لو گر انتقال داده اند. اما هیچ گونه دلایل و مدارک نظیر محل وقوع قتل و جنازه مقتول برای اثبات ادعای شان ارایه نکرده است. کوچی ها به کارمندان کميسيون گفته اند که آنها ميل ندارند که دولت قاتل را مورد پيگرد عدلی و قضائی قرار دهند، بلکه خود شان ميخواهند از قاتل انتقام بگيرد. مقامات امنيتی دولتی محلی ولسوالی خود اظهار داشته اند که آنها توان جلو گيری از زدو خورد مسلحانه بين طرفين را نداشته اند و هم موضوع را به والی ميدان – وردک و قوماندان امنيه آن ولايت اطلاع داده اند ولی هدايت صريح را در اين زمينه دريافت نداشته اند.اخيراء هيت مشترک وزيران مشاور رياست جمهوری و پارلمان توسط هلیکوپتر صرف برای يک و نيم ساعت به منطقه سفر نموده و با مردم آسيب ديده ملاقات ننموده و هم از قريه جات آسيب ديده بازديد ننموده اند که مردم از اين ناحيه شکايت دارند و مأيوس هستند.
طبق یک خبر تازه بنابه گفته مردم محلی، روز دوشنبه ١١ سرطان سال روان کوچیهای مسلح بازهم به مردم محلی حمله ورشدند. کوچی ها با بیرحمی به مردم مناطق شهرنهرو، قل دال بالا و پایین، اولیات بالا و پایین، قل کلان، قل قدم، قل راه، تاله یاسین، بیانا، اوچک، کوته سرخ، تبرغان کشته، بورتو و بعضی قریه جات دیگرمربوط حصه اول بهسود ولایت میدان وردک حمله نموده که در اثراین درگیریها شش نفر ازاهالی منطقه زخمی و دو نفر مفقود الاثر می گردد که به گفته شاهدان عینی این دو تن را کوچی ها با خود به عنوان اسیر برده اند گزارش می افزاید: دراثراین حملات، دهها قریه تخلیه شده و حدود ٤٠٠ فامیل آواره شده اند واین روند همچنان ادامه دارد. شایان ذکراست که دوروز پیش ازاین حادثه، بعد ازدرگیری بین مردم منطقه شترمرده و کوچیها، چند تن اززنان اهالی توسط کوچی ها بشدت مورد ضرب و شتم قرارگرفته اند.
براساس آخرين گزارش هايي که از ولسوالي هاي بهسود ولايت ميدان وردک به دست آمده است اوضاع امنيتي در اين مناطق همچنان نگران کننده خوانده شده است به اساس اظهارات اهالي منطقه که به تازگي وارد کابل شده اند و تيم تحقيقاتي کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان که به منظور بررسي موضوعات مربوط به هجوم مسلحانه کوچيها دراين مناطق، به حصه اول بهسود فرستاده شده بودند. از سوي کوچيها مورد حمله قرار گرفته اند. گفته مي شود در اين حمله افراد مسلح کوچيها با راکت اندازها بالاي اين تيم در حاليکه ولسوال، قوماندان امنيه و ساير مسئولين ادارات دولتي محل نيز با آن بوده است حمله نموده اند. همچنان، موترهاي مسافرين که از ابل به طرف بهسود در حرکت بوده اند در منطقه‌يي به نام کوتل آب بند توقف داده شده مورد آزار و اذيت تفنگ بدوشان کوچيهای مسلح قرار گرفته اند.
.گزارش دیگری ازولایت دایکندی که ازتماس تلفنی با مردم منطقه تهیه شده است حاکی از آن است که کوچی های مسلح وارد ولایت دایکندی نیزشده اند که اگرچه هنوز درگیری ای صورت نگرفته است، لیکن هرآن، بیم آن میرود که شاهد بروز درگیری باشیم. این کوچی ها به مناطق چهارصد خانه، دشت زردگین و اطراف شاه طوس و بعضی دیگرمناطق ولسوالی میرامور ولایت دایکندی وارد شده اند. این درحالی است که مقامات دولت افغانستان، هیچ گونه اقدام جدی ای دراین مورد اتخاذ نکرده است و احتمال آن میرود که درگیریها به سطح بسیاروسیعتری گسترش یابد.عملکرد کمیسیونی که برای رفع این معظل تشکیل شده است، کافی و قانع کننده نبوده است، بطوری که این کمیسیون هنوز نتوانسته است طرحی قابل اجرا دراین مورد را ارائه دهد.
ساکنین مناطق حصه دوم و اول بهسود ولایت وردک ، ازرئیس جمهورومقامات دولت افغانستان مؤکداً ذیلآ تقاضادارند.
براي حل ريشه ئي اين قضيه و خروج از بحران کنوني موارد آتي را پيشنهاد مينمایند:
-1 - براي اعاده امنيت و مساعد شدن
زمينه، بازگشت آوارگان و بررسي خسارات وارده، بايد
کوچيها از مناطقي که بزور تصرف کرده اند، برگردند.
2-
- خسارات وارده به مردم بهسود و
دیگرمناطق هزاره نشین توسط هیئت منصفه ارزیابی وبرای
متضرر شده گان غرامات لازم پرداخته شود .
3-
- راجع به آن عده اشخاصي که به
اساس معامله مشروع درمناطق هزاره نشین
زمين
خريداري نموده اند کسي مانع از تصرف مالکانه آنها نگردد.
4-
- تمسک عده اي از
برادران کوچي به امريه رئيس تنظيميه وقت محمد يعقوب
خان که فاقد اعتبار شرعي و
قانوني است، نمي تواند براي تعدي به ملکيت و حقوق شرعي و
قانوني ساکنين اصلي دست
آويز گردد.
5- - جهت جلوگيري از
ارتکاب حوادث و وقايع تلخ با توجه به ماده 14
قانون اساسي کشور در مورد بهبود زندگي دهقانان و
اسکان کوچي ها تدابيري از سوي دولت
اتخاذ گردد.
6- تمام کوچی های مسلح مهاجم هرچه زود ترخلع سلاح وازمنا طق تحت تها جم آنها اخراج وساکنین اصلی محل که توسط مهاجمان مسلح کوچانیده شده اند به خانه وکاشانۀ شان بازگردانیده شوند .
7- سرگروپ ها ومحرکین اصلی این تهاجم کوچی ها شنا سائی ومجازات شوند .
8- منابع توزیع کنندۀ سلاح ثقیل وخفیف به این گروه کوچی ها ی مسلح ومسئولین اصلی این جنایت تعقیب ، شنا سائی و در پنجۀ قانون سپرده شوند
9- والی و دیگر مسوولین امنیتی ولایت وردک و رئیس کوچی ها که با بی کفایتی خاص نتوانسته ویا نخواسته است ازحملات مسلحانه وجنایتکارانۀ کوچی ها به محلات مسکونی اقوام هزاره بهسود جلوگیری نماید تحت بازپرس قرار داده شوند.
10- در ترکیب کمیسیون دولتی ورئیس آن تجدید نظر صورت گیرد واشخاص مورد اعتماد وبی طرف وغیر جانبدارتعین گردد.
دولت بايد پيرامون مو ضوع تحقيق و بررسی دقيق و غير جانبدارانه نموده و اطمينان دهد که ناقضين قانون مورد بازپرس قانونی قرار ميگيرند و خساره وارده به همديگر را جبران مينمايند؛·
دولت بايد مکلفیت قانونی خود را مبنی بر اتخاذ تدابیر جهت بهبود زندگی و اسکان کوچی ها، آنگونه که در ماده چهارده قانون اساسی پیشبینی شده است عملی نماید تا از یک طرف از ایجاد دشمنی بیشتر بین اقوام جلوگیری به عمل آمده و از جانب دیگر کوچی ها به حقوق شهر وندی خویش دسترسی حاصل نمایند.· بیجا شده گان این حادثه در وضعیت رقت باری به سر میبرند و تا کنون نه دولت و نه هیچ مرجعی دیگر کمترین کمک به آنها نه رسانیده است. دولت باید کمک های اضطراری نظیر سرپناه، غذا و ادویه جات مورد ضرورت آنها را تهیه نموده و زمینه بازگشت فوری آنها به خانه های ایشان را مساعد سازد. دولت به مردم، از طريق اجرای برنامه خلع سلاح گروه های غير قانونی و ساير ميکانيزم های بازرسی حاملين غير قانونی اسلحه و حتی کنترول استفادهَ نا جايز آن توسط مأمورين امنيتی، به مردم اطمينان دهد تا از وقوع همچو حوادث در آينده جلو گيری بعمل آيد، و در خصوص همچو برخورد کوچی ها با مردم محل، قوای امنيتی دولتی بايد همه ساله جهت پيشگيری از وقوع همچو حوادث در تمام نقاط ورودی و دخولی کوچی ها ، کاروان های پياده و سواربرعراده جات آنها را بازرسی نموده و در صورت دريا فت سلاح، آنرا مصادره و مورد باز پرس قرار دهند.· به منظور جلو گيری از برخورد مسلحانه و متحمل شدن خسارات بيشتر، مقامات امنيتی کشور، در صورتيکه اگرميدانند که قوای امنيتی محلی توان جلو گيری از وقوع برخورد بين مردم محل و کوچی ها را ندارد، هر چه زودتر قوای اضافی امنيتی را به منطقه اعزام و هر يک از افراد ملکی منجمله کوچی ها را که دارای سلاح اند، خلع سلاح نمايند؛ پيرامون قضيه فعلی، دولت بايد از هر دو طرف کساني را که از سلاح ناريه استفاده کرده اند بازداشت و طبق قانون مجازات نمايد ورنه استعمال سلاح در همچو قضيه ها در تمام نقاط مورد منازعه با کو چی ها، معمول ميگردد ؛· دولت تحقيق نمايد که آيا همچو کوچی ها واقعأ اسناد دال بر استفاده از چراگاه های نزديک به محل اقامت مردم محل را دارند يا نه، و هم تحقيق نمايند که آيا اين رمه های مواشی ملکيت خود کوچی ها اند و يا ملکيت سرمايه داران پولدار که در شهر ها زندگی مينمايند، و با استفاده از نام و حق الامتياز چرا مواشی کوچی ها در هزاره جات و ساير نقاط کشور، تو سط ايشان اجير ميشوند؛ دولت به منظور بر طرف شدن دايمی معضله برخورد های غير ضروری بين اقوام افغانستان، بخصوص بين کوچی ها و مردم محل، پروژه های جديد باير سازی زمين های خاره دولتی را رو يدست گرفته و کوچی ها و دهقانان بی زمين را در آن پروژه ها اسکان بدهد تا از زندگی رقت بار رهائی يافته و اطفال و نوجوانان شان از خدمات آموزشی و تحصيلی منظم و همسان با ساير شهروندان، برخوردار گردند؛ دولت بايد مطابق به ماده نهم قانون اساسی، تصويب قوانين استفاده از منابع طبيعی و ساير املاک عامه را، با در نظر داشت فکتور های چون نفوس، ساختارطبيعی؛ موقعيت استراتيژيک جغرافيائی، منابع در آمد محلی، دورنمای توسعه و ساير عناصر اجتماعی و اقتصادی، اولويت بدهد تا از همچو معضلات در آينده جلو گيری گردد.
مناطق هزاره نشین کشور بعد از بزیر کشیده شدن حکومت طالبان در طی مدت شش سال اخیر یکی از امن ترین ساحات افغانستان بشمار میرفت . ولی درین اواخیر بنا برمداخلات کشور های منطقه و بر اساس پلان تخریبی گروه طالبان – القاعده و حزب اسلامی حکمتیار که میخواهند زیر نام کوچی ها این ساحه را نا امن ومتشنج سازند تا بدین ترتیب جنگ را از جنوب کشوربه این منطقه توسعه و انتقال داده و پایتخت را بی ثبات خواهد ساخت. اما درین میان عناصری در دولت کنونی درادارات مرکزی و ولایتی نیز حضور دارند که برای تحقق پروگرام تخریبی گروه طالبان درین ساحه یاری و مساعدت های مخفی و حتی گاهی علنی انجام میدهند که مایه تشویش مردم این منطقه بیش از پیش گردیده است. بیش از یک ماه از تها جم کوچیهای مسلح به بهسود میگذرد مگر دولت درین باره کدام اقدام عملی وعاجل تا هنوز اتخاذ نکرده است و سیاست دفع الوقت وجانبدارانه را ادارات مرکزی و ولایتی دولت روی دست گرفته اند وهم چنان در باره یک عضو کمیسیون موظف دولتی حاجی ملک نعیم کوچی باید گفت که در زمان حکومت طالبان رئیس تنظیمیه مناطق هزاره نشین کشور بود وجنایات بی شماری را درین ساحه انجام داده ومد ت چند سالی را نیز بدین خاطر در زندان گوانتونامو سپری کرده است و رئیس کمیسیون وحیدالله سباون نیز یکی از معا وینین حکمتیار است که در دشمنی و خصومت خویش علیه مردم هزاره شهرت دارد پس چگونه میتوان ازین کمیسیون موظف دولتی توقع راه حل معضله را نمود.؟گرچه اسناد و شواهد تصویری وسمعی فراوان درباره جنایات کوچی های مسلح بالای مردم بی دفاع مناطق بهسود موجود ا ست اما دولت هنوز هم در انتظار گزارش کمیسیون موظف دولتی قرار دارد که اینگونه کمیسیون بدون نتیجه سال قبل نیز درین باره ایجاد شده بود . ولی کمیسیون جدید دولتی با ترکیب جانبدارانه به نفع کوچی های مسلح هیچ گاهی مایل نیست که معضله را حل وفصل نماید. جای تأسف است که بازهم بیجا شدن و ترک منازل ومهاجرتهای داخلی ناشی از بروز فتنه های جدید دامنگیر هموطنان ما میگردد و دولت اقدام مؤثر ومتمرکز در حل این بحرانها نمی نماید . این یک معضلهء ملی است که نباید سطحی نگریسته شود. با تداوم جنگها ثبات در مناطق هزاره نشین بهم خورده و کشور رابا چا لش جدیدی مواجه خواهد ساخت. دولت کنونی باید بخاطر حل معضله کوچیها تدابیر موثر وعملی را بدون کدام سیاست بازی رویدست گیرد تا این مشکل از ریشه و اساس حل گردد.
منابع: - سایت آریائی -تداوم اشغال فاجعه بار ولسوالی بهسود توسط طالبان کوچی نوشته انجنیر سخی ارزگانی
- سرویس خبررسانی آریانانت نوشته مهدی مهرآئین- بامیان پنجشنبه ۱۴ سرطان ۱۳۸۶ش.
- سایت کميسيون مستقل حقوق بشرافغانستان کابل.
- ماه – جولای – سال -2007 - میلادی
بالا
بازگشت