رازق فانی درگذشت
با اندوه فراوان اطلاع يافتيم که رازق فانی شاعرمعاصرکشور، ساعت يک بعد از ظهرروز يکشنبه دوم ماه ثور در سن دياگوی کليفورنيا چشم از جهان پوشيد و از ميان ما رفته است. بهت چیزی نگذاشته برایمان برای گفتن . جز اینکه به خانواده‌اش ، به تمام دوستداران شعر و به دوستداران رازق فانی تسلیت بگوییم.
استاد فانی يک شاعر معاصر و قابل احترام بود که اشعارش زينت بخش آهنگ های تعداد زياد ی ازآواز خوانان کشور است و تا دير زمانی چنين خواهد بود. او با شعرش به کوچه پس کوچه های اصالت سفر می کرد و اصرار داشت تصویرگر زلالی ها و یکرنگی هایی باشد که در پائین شهر و در امتداد سایه های نجیب و دیوارهای رنگ و رو رفته جاری است .
http://www.ariaye.com/dari/shaeran/fani.html
**************
پيام تسليت وهمدردی
با دريغ فراوان آکاهی يافتم که رازق فانی شاعر برجسته وبی بديل، نويسنده توانا ، سخنـــــــور فصيح البيان وشيوا کلام دری در گذشت، فانی را من از دوران شباب زنده گی اش ميشناختم و با هم در پروژهء دموگرافی وزارت پلان وقت ودر کار نخستين سرشمـــــــاری نفوس افغانستان بين سالهــــــای 1351 – 1357 خورشيدی همکار، همدل وهمفکر بوديم، خاطره هـــــای آنزمان فراموش ناشدنی ايست که فانی چگونه خوب وشيـــــوا شعر می سرود، طنز وفکاهی ميگفت و در سطح عالی امور مقدماتی سرشماری نفوس را سازماندهی واجرا مينمود .
برداشت من از فانی چنين است؛ شاعر توانا ومبتکر، ژورنالست برجسته و نستوه، در سيمای فانی ميشد، چهره يک انسان واقعی را جستــــجو نمود، روند تبلور شخصيت فانی با يک روند تحول وانقلاب فکری همسان بود، بينش وعمل فانی هدفمند وآفريننده بود، گوهر اصلی شخصيت وی در اشعار وسروده هـــــای نابش بازتاب عينی داشت و دارد،وی به راهی که انتخاب نموده بود اعتقاد راسخ وخلل ناپذير داشت، شجاعت حساب شده همراه با مراعات عا قلانه مميزه کرکتر وی بود، فانی انسان صبور، حليم، بی تظاهر ودر عين زمان مؤدب وشکيبا بود، ايشان به ژست های قهرمان منشانه باور نداشتند، فانی خويشتن داربود به خوش بينی وبدبينی بيش از حد معتقــــد نبود، صداقت، پيگيری وپشتکار، هدف کوشی، وفاداری، انطباق قول وفعل ،خونسردی در شرايط دشوار با کرکتر وی عجين شده بود واين همه صفات از وی يک انسان واقعی وهمچنـــان يک شاعر ماندگار ببا ر آورد، که امروز همه دوستــــــــــان نبود فانی را يک ضايعــــــــه بزرگ فرهنگی ميدانند، من معتقــــــــــدم که فانی جايگاه بُلند در شعر معاصر دری دارد، در اين مختصر از کسانی که امکان دارند تمنا برده ميشود که با جمعبندی آثار گرانبهــــا وپُر مفهموم فانی وچاپ کليات آثاروی خدمتی به ارثيه فرهنگ معاصر افغانستان انجام داده وروان فانی را خشنود سازند،
در گذشت المناک رزاق فانی شاعر ورزيده وبهنــــــام معاصر کشور را به خانوادهء گرانقدر وداغديدهء فانی وجامعه فرهنگی افغانستان تسليت ميگويم.
روانش شاد ويادش گرامی باد
با عرض حُرمت
صديق وفا
سرودهء از فانی که مصداق بيان من است:
خـــــدا گر پرده بردارد ز روی کار آدمهـــــــا
چه شادی ها خورد برهم چه بازی ها شود رسوا
چه کاذبها شود صادق، چه صادقها شود کاذب
چه عابدهــــــــاشود فاسق، چه فاسقها شود مُلا
عجب صبری خــــدا دارد، که پرده بر نميدارد
وگرنه برزمين اُفتـــــــــــــد زجيب محتسب مينا
****
بنا م خدا وند جان و خرد
کز آن بر تر اند یشه بر نگذرد
با اشکهای آ لوده از محبت دل و با دریغ و افسوس مرگ نا بهنگام شا عر مردمی مر حوم رازق فا نی را به فا میل محترم شان ؛ تمام اهل فر هنگ و کا فه همو طنان عزیز تسلیت عرض نموده ؛ برای مر حو می اجر جزیل و برای با ز ما نده گان اش صبر جمیل از بار گاه حضرت جلیل خو اهانم .
با عرض ادب و ادای احترام
نذ یر احمد ظفر
ایا لت ور جینیا ا مر یکا
مورخ 23 اپر یل 2007
****
پیام تسلیت بمناسبت در گذشت مرحوم محمد رازق فانی شاعر وفرهنگی بلند مرتبه زبان فارسی دری!
افسوس که شادروان محمدرازق فانی از میان مان رفت وبا رفتن اش جامعه فرهنگی کشور را به ماتم نشاند، بلی این واقعآ ماتم است وماتم بزرگ زیرا از دست دادن شخصیتی با این وزنه وبزرگی ومحبوبیت ضایعه ای است جبران ناپذیر وپرکردن جایش دشوار.
انجمن دوستداران فرهنگ آریانا خود را دراین سوگ بزرگ شریک دانسته وعیق ترین احساسات، اندوه وتاثرات خویش را به پیشگاه جامعه فرهنگی،فامیل وابستگان آن مرحوم زنده یاد تقدیم وابراز تسلیت می نماید وباور دارد که جایش در سکوی بلند وجاویدان زبان وادبیات فارسی دری همیشه زنده خواهد ماند.
روح اش شاد وبهشت برین جایش باد!
دکتر دستگیر رضایی رئیس
انجمن دوستداران فرهنگ آریانا
24 اپریل هالند
****
رازق فانی،
سيمايی که جاويد شد
سيمايی که وارسته زيست و انديشيد، فرياد را صدا ساخت و سرود، آن هم، سرودی که تجليگاه و مرهمِ دردها شود و پيامِ انسان بودن و انسانی زيستن دهد.
دشنهء او شعر بود و غزل!
بر صخره های سياهِ جهل.
* * *
زادگاهِ رازق فانی شهرکابل بوده و در سال «1322 خورشیدی» ديده بر آسمان نيلگون کشود.
تحصيل مسلکيش را تا درجهء ماستری، در سال «1356خ.» در رشتهء اقتصاد سیاسی در کشور بلغاریا تمام نمود.
فانی، به روز يکشنبه «22 اپريل 2007م.» در شهر ساندیاگوی ایالت کالیفورنیای کشور امريکا، درگذشت.
****
دست اجل شاخه گل پر بار دیگری از باغ
شعر و ادب مانرا شکست
با تاسف فروان از مرگ فرزانه مرد شعر و ادب کشور ، رازق « فانی » آگاه شدیم .
فانی شاعرو نویسنده آگاه و بلند مرتبت با نوشتن و سرودن اشعار ناب و بکر جایگاه عظیمی در میان شعرا ، قلمبدستان و فرهنگیان کشور کسب کرد و این جایگاه و مرتبت جاویدانه بنامش باقی خواهد ماند . شورای افغانان مقیم دنمارک در حالیکه نبود «فانی » را اندوه بزرگ برای همه اهل قلم ،ادب و فرهنگ کشورمیداند ، خود را شریک این غم بزرگ دانسته ، مراتب تسلیت عمیق خود را به خانواده آن مرحوم ، دوستان ، اقارب و همه شعرا و مشتاقان ادب و فرهنگ افغانستان تقدیم میدارد .
روحــــــش شــــــاد و بهشــــت برین جایش باد
شــــــورای افغانان مقیم دنمارک
****
اشکی چکیده ز دل
در سوگ "فانی"
"کعبه بی تو مشت سنگ بیش نیست
سینه بی تو گور تنگ بیش نیست"
با اندوه و درد جانکاه که خبر تکان دهندۀ مرگ نابهنگام "فانی" رسید. بدبختانه آن دوست شریف و آن شاعر گرانمایه دم فروبست و جهان را پدرود گفت.
من که بیست و چند سال از مهر و دوستی پر از صفا و همدلی آن نازنین بهره مند بودم، دیگر از فیض مصاحبت و همنشینی با او محروم شدم.
پیرامون جایگاه فانی، چه سینه ها که پر از سخن و خاطره های شیرین و جاودانه اوست. در پیشاپیش همه میراث شعری فانی جلوه گر است.
فانی با آنکه در همه قالب های شعری، قصیده، رباعی و مثنوی هنرآزمایی نموده است، اما قلمرو اصلی آفرینش ادبی او به ویژه غزل بود که در ین قالب جاودانۀ شعری مُهر خودش را بر شعر زمانۀ خویش گذاشت.
و اما نکتۀ اساسی دیگر پیرامون "فانی" همانا بعد شخصیت فردی او که نباید در سایۀ شکوهمندِ شعرش ناشناختنی ماند. فانی همانگونه که شعر می گفت، همانگونه می اندیشید و می زیست و از این دید، معدود شاعرانی را میتوان با او هم هویت یافت.
بازتاب آن همه یکرنگی و صفای دل و صداقت فانی را میتوان به نیکویی در شعرش یافت. فانی در راه و رسم هنر دوستی نیز آموزگاری بود کم نظیر که از وجودش سعادت و نیکبختی به اطرافیانش می بارید و همۀ آنانی که افتخار دوستی شخصی را با او داشتند، این مهم را تجربه نموده اند. از اینرو، در ین قلمرو، دوستان شخصی او نیز مدیون آن همه دلنوازی ها و مهر آفرینی های او اند و از جمله من نمیدانم که محنت شرمندگی زندگی بی "فانی" را به کجا توان کشید.
آنچه شخصیت فانی را به بلند تر ها می کشاند، همانا هویت فرهنگی فانیست؛ فرهنگ و ادبی که فانی با آن پرورش یافت، اندیشید و شعر سرود و سر انجام آن فرهنگ از فانی کاخی ساخت شکوهمند و بسیار هم بلند؛ چقدر بلند؟ من هم نمی دانم؛ اما به همان اندازه بلند که برای پذیرش حقیقت و اندیشۀ نو کافی باشد.
حال که همه در سوگ فانی نشسته ایم و اشک از دیده و دل می چکد، نبود آن شاعر نام آور را به ثریا جان همسر و فرزندان و خانواده و جامعۀ فرهنگی تسلیت می گویم.
یادش تا ابد و "سینه گنجینۀ محبت اوست".
بشیر عزیزی
24 اپریل 2007
هالند
****
فانی هم به دارالبقا شتافت
طبق معمول همه روزه وقتی که سا یت وزین اریا یی را کشودم با بهت وحیرت خبر تاثر انگیز وفات رازق فانی این شاعر شیوا سخن را خواندم.
فانی انسانی وارسته یی که در رگ رگ وجودش خون عیاران کابل جاری بود و چون عیاران فارغ از دغدغه های حقیر زنده گی به دیگران می اند یشید و در برابر هر گونه کج روی مستقیم و استوار می ایستاد. فانی ا نسانی صبور، کم توقع و مبارزی صدیق و وفا دار به منافع مردمش بود و ا ز دو رنگی ها و چند رنگی ها نفرت داشت .
او با نوشته هایش جاودانه باقی می ماند و با اشعار دلنشین و زیبایش در قلب هموطنانش همیشه جا دارد. من بحیث دوست دیرینه فانی که متاسفانه در تلاطم روزگار ادرس او را گم کرده بودم و تنها اشعار و تصویرش را در سایت های ا نترنت و تلویزیون می دیدم ارزو داشتم ولو از راه دور صدای گیرا و صمیمی اش را بشنوم که متاسفا نه با دریافت خبر مرگ وی این ارزو براورده نشده باقی ماند. پدرود رازق فانی ان شاعر مهذب و متواضع را به خانواده دوستان و فرهنگیان کشور عزیز تسلیت عرض میدارام.
روحش شاد و مکانش جنت برین باد
محمدالله وطندوست
وایله دنمارک
رازق فانی ان مرد سخن، دیگر نمی سرا ید، به این مناسبت نا خواسته، همه اهل ادب ، دوستان و علاقمندانش در ماتم نشسته اند.
رازق فانی سرایشگر وارسته ، سخن پرداز با فهم، نویسنده ء دانا و ژورنالیست عمیق نگر که با ارایه ء نبشته هایش ، با پرداخت نازک خیالیهایش و با عمق پردازی در عرصهء داستان بر سکوی قلوب اهل ذوق جایگاهء بلندی یافت اینک در سفر بی برگشتش همه اهل ادب ، دوستان و علاقمندنش را ماتم دار ساخت.
رزاق فانی شخصیت سوچه ء ادبی ، فرهنگی مبرا از تکلف بود از همین جاست که نبشته ها ، سروده ها و داستان هایش نیز عام فهم و دل پذیر مردم واقع گردیده است.هر چند که او تحصیلاتش را در رشته ء اقتصاد سیاسی به پایان رسانیده اما بیشترین قسمت از عمر خود را در پرداخت ارایه های ادبی و کار ژورنالیستیک وقف نمود. و در این عرصه اثار پر بهای چون در عرصهء شعر ، داستان و طنز از خود بجا گذاشته است. که این همه کتبه ء منقشی از قلم سبز اوست.
۱- ارمغان جوانی ( مجموعه شعر ) کابل افغانستان۱۳۴۴
۲- بارانه ( داستان نيمه بلند ) کابل افغانستان ۱۳۶۲
۳- پيامبر باران ( مجموعه شعر ) کابل افغانستان ۱۳۶۵
۴- آمر بی صلاحيت ( گزينه طنز ها ) کابل افغانستان ۱۳۶۶
۵- ابر و آفتاب ( مجموعه شعر ) کاليفرنيا ۱۳۷۳
۶- شکست شب ( مجموعه شعر ) کاليفرنيا ۱۳۷۶
رازق فانی انچه را که افریده انطرف ذوق و شوقش وطن و مردمش بوده. هر چند که او در غربت جان به حق سپرد ،مگر او از همان فاصله های دور ، درد ، غم و اندوهء وطندارش را در سروده هایش تصویر نمود. بنا در ایینه ء با صفا ء دل نسلها فانی جاویدان می ماند.
روانش شاد
فضل الر حیم رحیم خبر نگار ازاد
رازق فانی:
از شمار دوچشم، یک تن کم وز شمار خرد، هزاران، بیش
دستگیر نایل
از شنیدن خبر در گذشت دوست دیرینم رازق فانی، سخنور توانا، و غزل سرای ژرف اندیش انسانی بیدار دل و در ویشی وارسته، اندوهگین شدم.و بیشتر از این جهت که رازق فانی، در غربتسرا ودور از خانه وکا شانه اش، به جهان باقی رحلت کرده است.زیرا همیشه در دل وخاطرش این بود که میگفت:
« غم غریبی و غربت، چو بر نمی تا بم
به شهر خود روم و، شهر یار خود، باشم»
ما، در نزدیکی باهم ودر نشست های همدلی وهمصدایی، پیوسته در انجمن شاعران ونویسنده گان افغانستان در کابل ملا قات میکردیم.وبه مجرد دیدن من، میگفت: « تو بخوان نی، چیز تازه ای سروده ای یا نه؟ » میگفتم:« آری سروده ام اما به خواندن وشنیدن ، نمی ارزد.» دندان های صد ف ما نند ش مثل برق می درخشیدند و می گفت:« عیبی ندارد. « هرچه میخواهد دل تنگت، بگو» می فهمی؟ من، بهترین شنوندهء شعر هستم.شاعر که شعر بگوید، وشنونده ء خود را نداشته باشد، « قبض» میشود! وسپس، مستانه می خندید.وضمن خنده های گرم وصمیمانه اش، به جفنگ های من ، گوش میداد.چه دل پاک ومهربان داشت.غزل هاییکه از خود میخواند، مثل رود بار همیشه جاری، پر ازصدا ها بودند صدای دوستی، صدای صداقت ها، وانسان دوستی صدای عشق ومهر مرزی از آن بگوش می آمد.
روز های دشواری،فرا راهش اوردند. نا مردان، وقدر نا شنا سان هنر، خنجر های کین را از پشت حواله میکردند. دلش را در قفس سینه اش تنگ، کرده بودند.بلی همان هاییکه دموکراسی و قلم را سر مشق زنده گی و کار خود، علم کرده بودند.جاده های عبور را، برویش بسته بودند.بر دهان آدمهایی مانند فانی ها مهر سکوت زده بودند تا صدای اعتراض« نه» گفتن را خفه کنند.به همین دلیل بود که فانی، پشت به وطن داد وآخرین روز هاییکه قصد برامدن از میهن را گرفته بود، میگفت: « من، می روم ، دیگر حوصله را برایم، تنگ کرده اند این ماده شیطان !!!( میروم تا که نشنود، نامم!) ویکروز شنیدم که فا نی، از سر زمینش، کوچ کرده است.
شعر ها، وبویژه غزل های غریبا نهء فانی ، در سالهای هجرت، پخته تر وآبدیده تر وپر از سوز وگداز تر شده بود.کمتر شاعر غزل سرایی امروز ما داریم که مانند فا نی، اینقدر با درد وداغ، غزل سروده باشد.با آن بلندای قامت شعر با آن استواری وپختگی وروانی هایش. نا میرا بودن وجاودانه بودن رازق فانی ، از سروده های جاودانه اش ،
نمایان است.دل او، به عشق، زنده شده بود، به انسان وانسانست زنده بود لذا بقول خواجهء شیراز،:
_ « هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریدهء عا لم، دوام ما »
دریغم از آن می آید که چرا ادمهای خوب، انسان های بیدار دل وآگاه در این جهان خاکی وپر از رنگ ونیرنگ، دیرپا نیستند تا الگویی باشند برای بیمایگان وکور دلان وکژ اندیشان چه کنیم که طبیعت ما چنین بوده است. وآن شاعر فرهیخته نیکو فرموده است:
_ « جهانا، همانا فسونی وسازی که با کس نپایی وبا کس، نسازی
چرا عمر طاووس ودراج، کوتاه چرا زاغ وکرگس، زیید در درازی؟»
برای خانوداه وفرزندان رازق فانی وفرهنگیان ودوستان او صبر وشکیبایی میخواهم.
____(هالند 25 اپریل 2007 )
****
پـــیا م تسلیت وهــمد ردي
نـمید ا نم چـه بنویســـم ، مگــیرخُـــرده ا گــرخـوا ني
چـــه مشکل ا سـت بنـوشـتن د ریـن مـورد تو مـیدا ني
کـــــه میـلـرزد د ســــتا نـــم وبشکـستـه قـــــلـم زیـــرا
بــه بــا غ شــــعـرخُـــشکید ه، د رخـتِ( را زق فــا ني)
بدون شک نبود مـرحوم را زق فـا ني ، نه تـنها به خا نوا ده ،فـا مـیل ود وسـتا ن شا ن، فـرهـنگـیا ن مـقیــم وخـا رج ا ز وطن، مـردم شریف وا دب دوسـت افغـا ن
گرا ن ود ردآوربـوده ، بـل بـرای تـمـا می ا د ب دوسـتا ن وذوقـمندا ن شعـردری پا رسی یک ضا یعـه ی جـبرا ن نـا پـذ یـرمیبا شد.
لذاوفا ت مرحومی رابه فا میل مرحومی وهمـه فرهنگیا ن تسلیت عرض میدا رم.
محمــد اصـغـرعـبا د ی
کا نا د ا
****
با دریغ و درد....
ز باغ حیرت امروز ما ، ( فانی) رفت
ز تر جبین غزل ابر آســــــــمانی رفت
بباغ شـــــعر گهر بارش ِ ز شور سخن
بهار بود بهاری و ناگهـــــــــــانی رفت
رازق فانی شاعری که درد ها ، مصیبتهای تحمیل شده بر انسان سرزمینش از دید شاعرانه و حساس و قلب مملو از عواطف انسانیش فریاد بود ، فریاد ی بر همه بیعدالتیها و نابسامانیها در آیینه ی شعر پر بار..آری فانی به جاودانگان پیوست.
با دریغ و درد که این فرهیخته ی ادب و فرهنگ فارسیی مانرا دیگر با خود نداریم.
جامعه ی فرهنگیی افغانستان یکبار دیگر در اندوه مرگ فرهیخنه ی در سوگ نشست.
بدینوسیله مراتب تاثرات عمیقم را به پیشگاه جامعه ی فرهنگیی افغانستان ، دوستان ، اقارب و خانواده محترم مرحومی تقدیم و ابراز تسلیت مینمایم.
روحش شاد باد
انجیلا پگاهی
****
سپاس
بالا
بازگشت