افغانستان ، میدان نبرد با تروریزم یا صحنه رقابت ابرقدرتها ؟
نوشته :لطف الله راشد
مایک مالن لوی درستیز ارتش امریکا این ادعا که ماموریت ناتو در افغانستان دچار مشکل شده است را رد کرده و گفته است که آرامش در افغانستان به زمان نیاز دارد و امریکا و متحدانش باید برای ادامه نبرد در این کشور متعهد باشند.
این مقام امریکایی در حالی عدم موفقیت ناتو در افغانستان را رد می کند که پیش از این رابرت گیتس وزیر دفاع امریکا هشدار داده بود که بی تفاوتی و عدم هم کاری ناتو در افغانستان سبب دو دسته گی این سازمان در افغانستان خواهد شد.
کم رنگ بودن علاقمندی کشورهای عضو ناتو برای ادامه نبرد در افغانستان از مواردی است که در هفته های اخیر بیشتر در مطبوعات بین المللی انعکاس یافته است. باور ها بر این است که کشورهای عضو این پیمان کمتر علاقمند ادامه نبرد در افغانستان اند و هر کدام کوشش می کنند تا دیگری را به کم علاقه گی و عدم پای بندی به تعهد متهم کند تا حدی که وزرای دفاع امریکا و جرمنی بر سر فرستادن قوا به جنوب افغانستان نامه های تند وجدی به هم دیگر فرستادند. کانادا گفت ماموریت نیروهایش را در افغانستان ادامه می دهد مشروط بر این که کشورهای ناتو قوای خود در افغانستان به خصوص در جنوب را افزایش دهند. درعین حال رییس جمهور کرزی باری در صحبت های خود گفت: افزایش نیرو ها دردی را در افغانستان دوا نمی کند باید منابع تروریزم از بین برده شود.
به هرحال از هر زاویه یی که به وضعیت افغانستان نگریسته شود آنچه مشهود و روشن است بی برنامه گی قوای بین المللی و دولت افغانستان در راستای مبارزه با تروریزم در کشور است، در حالی که منابع حمایت از جنگ در افغانستان برای جامعه جهانی روشن است و قوای امریکایی بارها گفته اند که مخفی گاه تروریستان بین المللی و محل فرماندهی جنگ توسط آنان در افغانستان در خاک پاکستان قرار دارد حتی دراین واخر منابع نظامی امریکا اعلام کردند که ملاعمر رهبر طالبان و اسامه بن لادن با شماری از اعضای بلند پایه القاعده در پاکستان به سر می برند .پس چرا بر آن ها حمله نمی شود؟ ادعا هایی نیز وجود دارد که ایران برای مخالفان دولت سلاح و مهمات جنگی کمک می کند. کشف ماین های ایرانی در جنوب افغانستان و ادعای مسوولان امنیتی محلی دست یابی به جنگ افزارهای ساخت ایران از مراکز طالبان توسط نیروهای دولتی را نشانه های کمک ایران به مخالفان مسلح دولت می دانند. در حال حاضر طالبان با نمایش جنگ و گریز و درگیری های پراکنده توانسته اند قوای ناتو و دولت افغانستان را ظاهرا به چالش بکشند اما آیا حقیقت جنگ چنین است؟ آیا طالبان واقعا نیروی عظیمی هستند که توانسته اند امریکا، ناتو و سرانجام جهان را در افغانستان به مشکل مواجه سازند؟
به یقین کامل گفته می توانیم که نفس ماموریت جامعه جهانی در افغانستان به فراموشی سپرده شده است و کشورهای ذی دخل در این نبرد که در حال حاضر قوای شان در افغانستان حضور دارند بیشتر به فکر فعالیت هایی غیر از ماموریت مبارزه با تروریزم در افغانستان اند. بازداشت دو کارمند ارشد سازمان ملل و اتحادیه اروپا در افغانستان به اتهام جاسوسی و زد و بند های پشت پرده میان امریکا و انگلیس در افغانستان برای کسب اقتدار و حاکمیت بیشتر در این کشور از نشانه های این واقعیت است. اخیرا موسسه مطالعات نظامی به نام شورای اتلانتیک در امریکا اذعان داشت که افغانستان به بن بست ستراتیژیک مواجه شده است. هرچند این ادعا از سوی لوی درستیز ایالات متحده رد شد اما حقیقت امر چنین می نماید و وقایع داخل افغانستان نشان می دهد که این بن بست به تمام ابعاد خود وجود دارد و مشغول بودن کشورهای عضو ناتو در افغانستان خود یکی از دلایل عمده این بن بست تلقی شده می تواند.
باورها بر این است که اختلاف بین دو قدرت بزرگ جهان انگلیس و امریکا در افغانستان سبب شده تا کشورهای دیگری که در اتحاد ضد تروریزم در افغانستان شامل اند نیز خود را از این معرکه به نحوی دور سازند. بعد از حادثه یازدهم سپتامبر و تهاجم غرب به رهبری امریکا در افغانستان این کشور یک بار دیگرعملا به میدان تاخت و تاز نیروهای مطرح جهان مانند روسیه، انگلیس، امریکا و دیگران مبدل شد. در ابتدا نیروهای مبارزه با تروریزم در کناربه دست آوردن اهداف و منافع خود در افغانستان با طالبان نیز مبارزه می کردند اما اقتدار طلبی و برتری جویی امریکا و انگلیس در افغانستان که ظاهرا آغاز آن از نبرد در هلمند و مطرح ساختن موسی قلعه به عنوان دژ مستحکم طالبان توسط قوای انگلیس صورت گرفت حضور دو ابر قدرت( امریکا و انگلیس) در افغانستان را رنگ دیگری داد.
برکناری جاوید لودین رییس دفتر رییس جمهور کرزی و به دنبال آن عزل انجنیر داود والی پیشین هلمند که هر دو به دلایل داشتن روبط نزدیک با انگلیس ها توسط امریکاییان از صحنه کنار زده شدند، بر شدت عمل امریکاییان در برابر انگلیس ها افزود. عمل کرد بعدی انگلیس ها درموسی قلعه و سقوط ده ماهه این ولسوالی به دست طالبان، سرانجام شکایت رییس جمهور کرزی در داووس سویس که به خبرنگاران گفته بود( بعد از آن که انگلیس ها کنترول هلمند را به دست گرفتند طالبان نیرومند شدند و موسی قلعه سقوط کرد. )
این ها و ده ها مورد دیگر نشان می دهد که قوای بین الملی در افغانستان با کراهت در مبارزه با تروریزم شرکت دارند. بعضی از کشورها مانند بریتانیا از طالبان حمایت غیرمستقیم دارند. سقوط نمایشی موسی قلعه به دست طالبان در حضورداشت هفت هزار نیروی انگلیسی در هلمند و ادامه این وضعیت برای مدت نزدیک به یک سال و زمینه سازی برای طالبان در این مدت تا در موسی قلعه نفس تازه کنند و جنگ ها و حملات تروریستی را از این محل اداره کنند نمونه بارزی از همکاری انگلیس با طالبان بوده می تواند باشد.
کسب منافع کشورهای اروپایی که در چوکات اتحادیه اروپا در افغانستان حضور دارند بخش دیگری از این نبرد مخفیانه و استراتیژیک است.
روسیه و ایران با سرمایه گزاری های تحت پوشش بیشتر برای به دست آوردن جناح های ضد امریکا یی که عمدتا مجاهدین شمال اند تلاش دارد سد راه حاکمیت مطلق امریکا در افغانستان و از آن طریق راه یافتن امریکا به آسیای میانه شود.
هدف پاکستان در قبال آرامش و امنیت درافغانستان که از سه دهه پیش واضح وروشن بود.
به هر حال آن چه در این میان آسیب پذیر و شکننده می نماید وضعیت مردم افغانستان در داخل کشور است. هشدار های امنیتی طالبان مبنی بر تشدید حملات در بهار آینده، ناتوانی نیروهای امنیتی افغان در برابر حملات طالبان و جنگ روانی رسانه های غرب به خصوص امریکایی و انگلیسی با مردم افغانستان مبنی بر شکست ناتو در این کشور، عدم علاقمندی برای ادامه حضور ناتو در افغانستان همه و همه از مواردی است که بر نگرانی های مردم در این کشورافزوده است.
به خوبی واضح است که افغانستان در آغاز تجاوز شوروی به دلیل به دام کشیدن روسیه در این کشور توسط امریکا و تلافی شکست جنگ ویتنام مورد توجه امریکا و متحدانش قرار گرفت اما بعد از آن که حکومت مجاهدین در آغاز دهه هفتاد به قدرت رسید این کشور از سوی امریکا به فراموشی سپرده شد چون ستراتیژیست های امریکایی به این باوربودند که در آینده این کشور نفعی به امریکا نخواهد داشت. و سرمایه گذاری در افغانستان را متوقف کردند اما یازدهم سپتامبر این پیش بینی را غلط ثابت کرد. نیرومند شدن طالبان و تشدید روز افزون حملات آنها و انتشار فعالیت های تروریستی آنان در طی پنج سال گذشته از جنوب به شمال و مناطق مرکزی کشور نشان می دهد که تجربه اشتباه در افغانستان بار دیگر در حال تکرار شدن است و بدون شک اشتباه این بار تنها دامن گیر امریکا و انگلیس نخواهد بود.
بالا
بازگشت