بصیرهمت
به ادامه بحث
٬٬هوش مصنوعی٬٬
از کتاب ٬٬پیوند٬٬، نوشته نوال حراری
پایان حریم خصوصی
در دنیای که انسانها، انسانهارا زیر نظرداشتند، حریم خصوصی یک پیش فرض بود ،اما در دنیای که کمپیوتر ها بر انسان نظارت مینمایند ممکن است برای اولین بار در تاریخ نابودی کامل حریم خصوصی ممکن گردد.
دولت های که قصد مبارزه با جرم و جنایت ،سرکوب و یا مقابله با تهدیدات داخلی (واقعی یا تخیلی) را دارند همه ساحات موردنظر را با شبکه نظارت انلاین و افلاین فراگیر ومجهز به سیستم های اطلاعاتی ، دوربین های مداربسته ، نرم افزار های تشخیص چهره و صدا تحت کنترول قرار میدهند و اگر یک دولت بخواهد ،شبکه نظارتی ان میتواند بر همه ساحات ،از بازار ها تا عبادتگاه ها ،مدارس و اقامت گاه ها ی خصوصی، کنترول داشته باشد.(در حالیکه هر دولتی مایل یا قادر به نصب دور بین در منازل مردم نیست مگر الگاریتم ها بطور منظم حتی در اتاق های خواب و حمام ها از طریق کمپیوتر ها و تیلیفونهای هوشمند خود مان ، ما را تماشا می نمایند) .
شبکه های نظارتی دولتی نیز بطور معمول داده های بیو متریک را از اهالی و شهر نشینان کشور ، با اطلاع و یا بدون اطلاع انها ،جمع اوری می نمایند . بعنوان مثال :
هنگام درخواست پاسپورت ،بیش از ۱۴۰ کشور از شهروندان شان نشان انگشت ، اسکن صورت وانبیه چشم مطالبه می نمایند و زمانیکه ما از پاسپورت خود جهت ورود به یک کشور خارجی استفاده می نماییم، این کشور ها اغلب از مااثر انگشت، اسکن صورت و چشم مطالبه مینمایند . همانطوریکه شهروندان یا گردشگران در خیابان های دهلی، پکن ،سیول و یا لندن قدم میزنند به احتمال زیاد حرکات انها ثبت میشود . در این شهر ها و بسیاری شهر های دیگر در سراسر جهان بطور متوسط در هر کیلومتر بیش از صد دور بین نظارتی تحت پوشش موجود است .
در مجموع ،در سال ۲۰۲۳ بیش از یک ملیارد دوربین مدار بسته در سراسر جهان فعال بود که تقریبا برای هر هشت نفر یک دور بین نظارتی فعال بوده است .
هرگونه حرکت یا فعالیت بدنی ما اثری از داده ها (بانک و یا بیز اطلاعات)بجا میگزارد ، هر خریدی که ما مینماییم در یکی از داده ها ثبت میگردد.فعالیت های انلاین ،مانند ارسال پیام ها به دوستان ،ارسال و شریک سازی عکس ها ،پرداخت قرضه ها ،خواندن اخبار، تعین وقت برای اپاینتمت ها و یا سفارش تکسی ،همه و همه قابل ثبت اند .بحر بزرگ از داده ها را میتوان با ابزار هوش مصنوعی تحلیل و ارزیابی نمود و فعالیت های غیر قانونی ،الگوهای مشکوک ،افراد مفقود شده ،ناقلان بیماری و یا مخالفان سیاسی را با این داده ها ، توسط هوش مصنوعی تحلیل و مشخص نمود .
در سال۲۰۰۹، یک باند تبهکار ، گونی نانو،طفل سه ساله ای را در حالیکه بیرون از مغازه والدینش مشغول بازی بود ، در ایالت سیچوان چین ربودند .سپس این پسر ربوده شده به خانواده ای در ایالت گوانگدونگ،در حدود ۱۵۰۰ کیلومتر دور از محل ربوده شده ،فروخته شد ،در سال ۲۰۱۴ رهبر باند قاچاق کودکان دستگیر شد ،مگر دریافت گوی نانوی ربوده شده وسایر قربانیان دشوار بود زیرا باگذشت زمان چهره اطفال تغیر مینمایندکه شناخت شان حتی برای والدین شان نیز دشوار میگردد.
مگر در سال ۲۰۱۹یک الگاریتم تشخیص چهره موفق گردید تا گی هایو را که سنش به سیزده سال رسیده بود ، شناسایی نماید و گی هایو را به خانواده اش بسپارد . زیرا هوش مصنوعی جهت شناسایی و تشخیص گی هایو،از عکس قدیمی وی که یک کودک نوپا بود استفاده نمود طوریکه :
هوش مصنوعی چنا نشبیه سازی نمود که گوی هایو چون یک جوان سیزده ساله معلوم میشد . چنین فناوری در حال حاضر به در یافت کودکان مفقود شده نه تنها در چین ، بلکه در کشور های دیگر مانند هند که سالانه ده ها هزار کودک ناپدید میگردند، کمک می نماید .
زمانیکه ،در مورد نظارت صحبت بعمل می اید ،ما معمولا به دستگاه های دولتی فکر میکنیم ،اما برای حفظ نظارت در قرن بیست و یکم باید بخاطر داشته باشیم که نظارت می تواند اشکال مختلفی داشته باشد .مردان و یا زنانیکه با هم بد گمان اند بخواهند بدانند همسرانشان در کجاست ،کجا میروند و چه کاری می نمایند ،امروز داشتن یک گوشی هوشمند و برخی از نرم افزار های ارزان قیمت میتوانند براحتی بر مکالمات و حرکات یکدیگر نظارت نمایند .انها میتوانند براحتی هر مکالمه و حرکت یکدیگر را زیر نظر بگیرند ،صحبت های تیلیفونی را ثبت نمایند ،پست های رسانه های اجتماعی و صفحات ویب سایت ها را ردیابی نمایند و حتی دوربین ها و میکروفون های تیلیفون های یکدیگر را طوری عیار سازند که چون یک دستگاه جاسوسی از ان استفاده نمایند .
از کارمندان و کارکنان اداری گرفته تا رانندگان موتر های باربری همه و همه تحت نظارت کارفرمایان شان قرار دارند .روسا و مسیولین میتوانند مشخص سازند که کارمندان و کارکنان شان در کجا اند وحتی بدانند که چه مدتی را در تشناب سپری می نمایند ، آیا ایمیلهای شخصی شانرا در محل کار خود میخوانند یاخیر،و یا کارمندان و کارکنان باچه سرعتی وظایف محوله شانرا انجام میدهند.
بطور مثال :
وسایل نقلیه، خود به رفتار رانندگان خود نظارت می نمایند .و داده ها را با الگوریتم های شرکت های بیمه به اشتراک میگذارند ، تا در مورد کاهش و افزایش بیمه های انها تصمیم بگیرند .
شوشانا زوبوف ،محقق امریکایی این سیستم نظارتی تجارتی در حال گسترش را ٬٬سرمایه داری نظارتی٬٬ نامیده است .علاوه بر انواع نظارت ها از بالا به پایین ،سیستم های همسان نظارت نیز وجود دارند که افراد بطور مداوم یکدیگر را زیر نظارت دارند، به عنوان مثال:
شرکت تریپ ادوایزر، یک سیستم نظارتی در سراسر جهان دارد که بر هوتل ها ،مکان های تفریحی که به اجاره گرفته میشوند، رستوران ها و گردشگران نظارت می نماید .
در شانزدهم دسامبر ۲۰۲۲، زمانیکه مهسا امینی بیست و دوساله ،پس از بازداشت بدلیل بی حجابی در بازداشت پولیس جان داد ،موج از اعتراضات تحت نام “زن ، زندگی ، آزادی” براه افتاد،صد ها هزار زن و دختر چادر های شانرا برداشتند و برخی در ملا ءعام حجاب شانرا سوزاندند و بدور آتش رقصیدند .برای سرکوب اعتراضات ،مقامات ایرانی بار دیگر بر سیستم نظارتی هوش مصنوعی روی آوردند که بر نرم افزار های تشخیص چهره ، موقعیت جغرافیایی ،تجزیه و تحلیل حجم بازدیدکنندگان ،و بسایت ها و داده ها و الگاریتم های از قبل موجود متکی بود که در نتیجه در حدود یکهزارو نهصد تن در سراسر ایران دستگیر و بیش از پنجصد تن دیگر کشته شدند .
در اپریل همانسال ،رییس پولیس ایران اعلام نمود که ،از اول اپریل ۲۰۲۳،یک کمپاین شدید استفاده از فناوری تشخیص چهره را افزایش خواهد داد ، بویژه الگاریتم ها از این بعد زنانی را شناسایی می نمایند که در حین مسافرت با وسایل نقلیه چادر نپوشند ، بطور اتوماتیک برای چنین زنانی با ارسال پیامی هشدار داده میشود و اگر خانمی در صورت تکرار جرم دستگیر شد برایش هدایت داده میشود تا موتورش را توقف دهد و در غیر آن موتر وی توقیف میگردد.
دو ماه بعد ،در چهارده جون ۲۰۲۳، یکی از سخنگویان نیروی انتظامی ایران اعلام نمود که :
سیستم نظارت اتومات در حدود یک ملیون پیامک برای زنانیکه در داخل موتر های شان بدون حجاب تشخیص شده اند ارسال داشته است . این سیستم ظاهرا بطور اتومات قادر به تشخیص این بود که تثبیت نماید،در داخل موتر نه یک مرد ،بلکه یک خانم بدون حجاب نشسته است . با شناسایی خانم بی حجاب در داخل موتر ،شماره تیلیفون همراه وی نیز بازیابی میگردد.
این سیستم شناسایی خودکار، با ارسال ۱۳۳۱۷۴پیام مبنی بر توقف موتر ها ، برای مدت دوهفته ، به تعداد دوهزار موتر را توقیف وبیش از چهار هزار ٬٬متخلف متکرر” را به مراجع قضایی معرفی نمود .خانم پنجاه و دوساله ای بنام مریم،تجربه خویشرا در مورد این سیستم نظارتی چنین بیان میدارد :
در حال عبور از یک چهارراه بودم که دوربین همان ساحه عکسم را گرفت ،و بلافاصله پیام اخطاریه ای در تیلیفونم نسبت عدم رعایت حجاب اجباری دریافت نمودم که بر طبق این پیام موترم برای مدت پانزده روزتحت توقیف سیستم اتوماتیک قرارگرفت.من اصلا در اول ندانستم که این پیام چه معنی دارد ،مگر بعد از جستجو دانستم که من نمیتوانم برای مدت پانزده روز موترم را برانم.این ماجرای مریم نشان میدهد که ، هوش مصنوعی میتواند پیام های تهدید امیزش را در عرض چند ثانیه بفرستد .پایان