محمد عوض نبی زاده
افغانستان معبر مداخله و رقابت ابر قدرت های جهان
افغانستان، سرزميني محصور در خشکي که 85درصد آن کوهستاني است، با 652هزار و 225کيلومتر مربع وسعت در همسايگي ايران، پاکستان ، تاجيکستان، ترکمنستان، ازبکستان و چين قرار دارد. اين کشور بين 26تا 32ميليون نفر جمعيت دارد و براساس شاخص هاي توسعه انساني، پنجمين کشور فقير جهان است و 42درصد جمعيت آن با درآمد ماهيانه کمتر از 14دلار زندگي مي کنند. بنا بر اعلام سازمان ملل، بيش از يک چهارم کودکان پيش از رسيدن به سن پنج سالگي مي ميرند که اين رقم، افغانستان را در جايگاه سوم پس از سيرالئون و آنگولا قرار مي دهد. از هر يکصد هزار مادر افغان هنگام وضع حمل يا بر اثر عوارض مرتبط با آندر افغانستان، جان خود را از دست مي دهد . و تنها 23درصد جمعيت بالغ آن توانايي خواندن و نوشتن را دارند. اکثريت مردم افغانستان، مسلمان متشکل از75درصد اهل تسنن و 25 درصد شيعه هستند. ، افغانستان حدود 93درصد از مواد مخدر جهان را توليد مي کند اين کشور چهاردرصد از منابع زغال سنگ جهان را علاوه بر منابع آهن، مس و سنگ هاي قيمتي در اختيار دارد در زمان حاضر، حدود 95هزار نظامي افغان به علاوه بيش از يکصد هزار سرباز خارجي که دو سوم آنها امريکايي و آن زیاد بخش در جنوب افغانستان مستقرند، کهسرگرم مبارزه با طالبان هستند. ، افغانستان برخي کمک ها را براي بازسازي اين کشور از جامعه بين المللي دريافت کرده است.افغانستان از نظر موقعیت ژیوپلوتیک در طول تاریخ معبری برای کشور های قدرت مند جهان بوده است . امروزدر صورتیکه افغانستان جایگاۀ واقعی خود را در این گسترۀ پرآشوب دوکتورین امریکایی بصورت مستقل پیدا ننماید بحران منازعه مسلحانه هر روز در این کشور فراگیرتر شده و بالاخره باردیگر میدان رقابت میان ایران، روسیه وپاکستان از یک سو و آمریکا ومتحدینش از سوی دیگر قرار خواهد گرفت که جز تکرار تجارب ناکام سه دهۀ اخیر ره آورد دیگری نخواهد داشت و حاصل آن هم افزایش آلام بیدرمان مردم افغانستان چیزی دیگری نخواهد بود. یگانه راه برای حل مشکلات افغانستان، برای بهبود حکومتداری، لگام زدن بر هیولای قدرت مطلقه و محدود نمودن قدرت قدتمندان توسط مردم میباشد .
پس از پایان جنگ سرد، دردو دههء اخیرو بخصوص بعد از حوادث تروریستی 11 سپتمبر 2001 در ایالات متحده امریکا وسرنگونی امارت اسلامی طالبان ،تدویر کنفرانس بن وایجاد حاکمیت جدید سیاسی ، نگرش ها و تشکل های سیاسی گوناگون- به اشکال و هویتهای مختلف زیرنام بیش از ده ها حزب و سازمانهای سیاسی عرض وجود کرده اند. و این نیروها بطور کل عبارتند از نمایندگان سرمایه و حضور نظامی و سیاسی غرب از یکسو و نیروهای وابسته به بنیادگرایان اسلامی و قومگرایان دادخواه تابرتری جویان قومگرا از سوی دیگر. برغم ائتلافها و سازشهای مشترک درجهت نهادینه ساختن نظام سرمایه داری لیبرال و دیوان سالاری گروهی وبرپایی جامعه غربگرا، کشاکشها روی شیوه های مشارکت و تقسیم یا تمرکز قدرت، بگونه روزافزون جدی تر میشود. جدا از آرایش سیاسی نیرویهای متذکره ، نیروها و گروه های سیاسی گوناگون دیگری نیز در سالهای اخیر درصحنه سیاست افغانستان عرض وجود کرده است ، که اجزای ساختاری این گروه ها و شخصیتها، گوناگون و اندیشه های ایشان آمیزه ای از خود اندیشی و گرایشهای ملیگرایانه ء اسلامی و دموکراتیک است. تکنوکرات های افغان که درواقع همان محافظه کاران علیل دوره سلطنت و بعضا بازمانده از جمهوری اول سر دار محمد داود بودند،. و آنانی که به عنوان ناجیان افغانستان جدید وارد صحنه شده بودند،اکنون خود به فساد سالاران بزرگ، قانون شکنان و سارقان غول پیکر مالی مبدل شدند. که میان تکنوکرات ها و فاسدان مالی داخل افغانستان و شبکه های فسادمالی بین المللی یک پل قوی برقرار شده است و تفکر مافیای در تمامی سطوح حکومت رخنه کرده است. برای بیرون رفت این مشکل باید جامعه جهانی کوشش نماید تا در ساختار سیاسی جامعه افغانستان تغیرات بوجود آورند و متناسب به نیاز سیاسی افغانستان باید ساختار های جدید سیاسی از میان افراد نسل دوم کادرهای رهبری دست دوم مربوط به احزاب سیاسی راست و چپ افغانستان که نیک نام با تقوای سیاسی و غیر اید ئو لوژیک میاندیشند ودارای اعتبار و نفوذ و محبوبیت لازم در میان مردم باشند ایجاد نمایند در رهبری و تشکیلات ساختاری احزاب شکل جدید از میان کادر های نسل دوم گروه های راست و چپ که به ا مراض فساد اداری – اختلاس – رشوت سوء استفاده و تاراج بیت المال - زر اندوزی و قاچاق مواد مخدر آلوده نباشند مد نظر گرفته شوند . مردم مي خواهند ستمهاي چندين قرنه بر آنهاپايان يابد كه در آن از تبعيض ، تفاخر و افزونخواهي، نشانه ء نباشد و كليه مردم افغانستان از هر قوم، نژاد و با هر رنگ و زبان، برادرانه و برابر زندگي كنند و حقوق حقهء تمامي مليت هاي افغانستان تأمين گرديده و آنها بتوانند متناسب با ميزان حضور شان ، درتعيين سرنوشت سياسي شان، سهم بگيرند.
مردم افغانستان 29ماه اسد سالجاري براي دومين بار در تاريخ اين کشور براي انتخاب رئيس جمهوري و نمايندگان 34شوراي ولایتی به پاي صندوق هاي رايرفتند. ، اين انتخابات ، حدود 223ميليون دلار هزينه در بر داشت و هفت هزار مرکز اخذ راي براي آن در نظر گرفته شده است. از آمادگی 3 صدهزار نیروی امنیتی در تامین امنیت انتخابات، كه با تهدیدات امنیتی طالبان مواجه میدهد خبربودند.حدود 17ميليون نفر براي شرکت در اين انتخابات که انتظار مي رود نتايج نهايي آن 26سنبله اعلام شود، ثبت نام کرده اند. نتیجه و پیامدهای واقعی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را تنها پس از شمارش آراء می توان دریافت، شمار بالای کاندیداهای ریاست جمهوری دراین دوره، شاید تداعی گر رقابتهای انتخاباتی بوده باشد اماهیچ کدام از کاندیداها با یک طرح ، عملی و واقع بینانه وارد عرصه ی انتخابات نشده اند.طوریکه ، بنظر میرسد از میان سی و یک کاندید ریاست جمهوری، دونفر، یعنی حامد کرزی، عبدلله عبدالله بیش از همه، جدی هستند و نگاهها را در داخل و خارج به خود معطوف کرده اند. هر دونفر، هم در داخل افغانستان حامیان قابل توجهی دارند و هم درسطح منطقه و جامعه جهانی عناصر شناخته شده ای هستند.آنچه هویدا ست که حمایتهای داخلی اغلب معطوف و منوط به حمایتهای بیرونی است. حمایت جدی حامیان خارجی می تواند نقش تعیین کننده ای در تعیین سرنوشت سیاسی داشته باشد. از همینرو آشکار شدن حمایت خارجی، انگیزه، علاقه و امید جدی ای را در داخل ایجاد نموده و زمینه پیروزی کاندید مورد حمایت را قطعی و موجه می سازد.ولی هنوز به طورآشکار مشخص نشده است که کدامیک از این دورقیب، مورد حمایت قدرتهای بیرونی می باشند تا انگیزه و بسیج همگانی بسوی همان شخص معطوف گردد.به نظر می رسد حامد کرزی، باوجودروابط پر فراز و نشیبش در یک سال اخیر با غرب، بویژه ایالات متحده، هنوز هم از توجه ویژه قدرتهای ذیدخل درافغانستان، برخوردار باشد.برخی معتقدند که عبدالله عبدالله که در دولت مجاهدین نقش کلیدی ایفا می کرد، گفته می شود که ، شناخت و رابطه ی گسترده ای با روسیه و ایران دارد و در این اواخر با امریکاییها نیز رابطه خوبی برقرار کرده است. ؛ این درحالیست که نا امنی و ساحه نفوذ طالبان در سراسر کشور، درچند سال اخیر به چند برابر افزایش یافته است. با توجه به روند سیاسی موجود، مردم ولایات شرق و جنوب به دلیل شدت ناامنیها، امکان و شرایط شرکت در انتخابات را به طور گسترده نیافته است. در دور گذشته انتخابات ریاست جمهوری، انگیزه و تعهد قومی عمیقی را دامن زده بود تا گروههای قومی به صورت گسترده و خودجوش به پای صندوقهای رأی بروند، لیکن دراین دوره از دو قوم بزرگ هزاره و ازبک، رهبران شناخته شده ای در فهرست کاندیداهای ریاست جمهوری وجود ندارد.در میان تاجیکها هم، توافق نظر و اتحاد عمل وجود ندارد؛ دو چهره اصلی وقدرتمند تاجیک تبار، یعنی محمد قسیم فهیم و محمد اسماعیل خان هر دو از حامد کرزی حمایت می کنند.از سوی دیگر حضور موثر و نفوذ گسترده ی طالبان درمناطق جنوب و نیز حضور دو رقیب عمده، یعنی حامد کرزی و اشرف غنی احمد زی از قوم پشتون، انسجام قومی پشتونها را عمیقا دچار تزلزل نموده است.هم چنان درین روز های اخیردر وسایل اطلاعات جمعی بازگشت جنرال دوستم به افغانستان و اعلامیه او به حمایت از نامزدی رئیس فعلی دولت حامد کرزی در انتخابات تشکیل میداد. اداره امریکا ، که بارها وفاداری خود را به اصل عدم مداخله در پروسه سیاسی افغانستان اعلام داشته بود ، حوصله خود را از دست داد. در اعلامیه مربوطه سفارت امریکا در کابل در ارتباط به بازگشت دوستم اشاره شده ، که " بازگشت جنرال دوستم به بهبود اوضاع در منطقه مساعدت نخواهد کرد ،. اعلامیه سفارت امریکا سراپا مملو از نگرانی در باره بازگشت جنرال دوستم به وطن در لحظه نهایت مهم تاریخی – در استانه انتخابات ریاست جمهوری بود. فشار هدفمند بر حکومت افغانستان به منظور اجازه ندادن به ورود دوستم به افغانستان ، که در اصل ، مداخله خشن در امور داخلی دولت مستقل محسوب میشود ،. انها فراموش کردند ، که در سال 2001 ، بصورت مشخص از برکت حمایت دوستم و جنبش ملی اسلامی افغانستان ، تحت رهبری او ، امریکایان طی مدت اندکی کمتر از یک هفته توانستند از شمال افغانستان تعداد زیاد دسته های ستمگر طالبان را خارج سازند. کنوانسیون اروپایی راجع به حقوق اسیران جنگی را طالبان با هیچکس عقد نکرده بود ، و خود انها هم پروای سربازان و افسران حکومتی اسیر جنگی را نداشتند.انها مردمهزاره مزار شریف را در محضر عام اعدام میکردند. ، همان طالبان در شمال افغانستان خون مردم ملکی قیصار را ریختند ، ولی چرا قتل عام اقلیت ها در شمال افغانستان و از بین بردن مجسمه های بودا باعث خشم زیاد غرب نگردید. چنان به نظر میرسد ، که در غرب معیار های خاص اندازه گیری حقوق بشر وجود دارند. جنرال دوستم – در ماهیت امر یکی از رهبران نظامی – سیاسی افغانستان معاصر است ، که بنابر اعتبار ، نفوذ خود میتواند تمام نقشه های امریکایان را در بازی های " جیوپولیتیکی " برهم بزند. و قصد رئیس جمهور امریکا به جز از سر تعظیم خم کردن به سوی طالبان ، به خیال امکان توافق با طالبان به اصطلاح " میانه رو " ، چیزی دیگری نمی باشد. درینصورت نباید عبدالرشید دوستم را ملامت کرد ، که بر ضد طالبان می جنگیدند. اگر امریکایان میخواهند پیگیر و اصولی باشند ، پس انها باید در قدم اول طالبان قتل عام کننده وبعدا خود را محاکمه کنند ، زیرا تمام فعالیت های محاربوی در شمال افغانستان ، انتقال و محافظت اسیران جنگی طالبان تحت رهبری و کنترول مستقیم انها تحقق می یافت. ولی چه کسی جواب تلفات مردم ملکی افغانستان در نتیجه عملیات ضد تروریستی ، که امریکا راه اندازی نموده است ، خواهد داد.
رویکردها :-
سایت آریائی زیرعنوان نگاه فرانس پرس به اوضاع سياسي و اقتصادي افغانستان - :منبع ايرنا .
انتخابات ، تکرار واسطه گری های قدرت حمزه واعظی نویسنده و پژوهشگر عنوانزیر نزدیک ی نما سایت
سایت مشعل زیرعنوان درافغانستان غالبا شعارها ملی است اماعملکرد ها نژادی وقومی نویسنده: صاحب این قلم .
سایت آریائی زیرعنوان جنرال دوستم دوست هر کس نيست: منبع فارسی رو .
یا دداشت های شخصی صاحب این قلم23- - ماه – اگوست– سال – 2009 – میلادی.
بالا
بازگشت