سراج الدین اديب
آرشیف نمبر (۹۲)
آشنایی با کشور ایران
ایران کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقهٔ خاورمیانه است. نام رسمی آن جمهوری اسلامی ایران و پایتخت آن تهران است. پهناوری این کشور ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع (هجدهم درجهان) است و بر پایهٔ آمار سال ۱۳۸۵ هجری خورشیدی، ۷۰ میلیون و ۴۷۲ هزار تن جمعیت داشته‌است و هرساله حدود یک میلیون تن به جمعیت این کشور افزوده می‌شود.[۱]
در شمال با جمهوری آذربایجان، ارمنستان، و ترکمنستان؛ در شرق با افغانستان و پاکستان؛ و در غرب با ترکیه و عراق مرز زمینی دارد و همچنین دارای مرز دریایی در شمال با دریای خزر و در جنوب با خلیج فارس و دریای عمان است، که دو منطقهٔ نخست از مناطق مهم استخراج نفت و گاز در جهان هستند.
نظام سیاسی ایران برپایهٔ قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ (بازنگری ۱۳۶۸) پایه‌ریزی شده‌است. بالاترین جایگاه رسمی ایران پس از انقلاب، ولایت فقیه است که اکنون در اختیار سید علی خامنه‌ای است. اسلام دین رسمی، تشیع مذهب رسمی و فارسی زبان رسمی ایران است. ایران به عنوان یک سرزمین و یک ملت دارای تاریخی کهن است و یکی از تاریخی‌ترین کشورهای جهان به شمار می‌رود.
ایران به واسطه قرار گرفتن در منطقهٔ میانی اوراسیا دارای موقعیتی راهبردی است. این کشور از اعضای سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، سازمان کنفرانس اسلامی، اوپک و سازمان اکو است. ایران یک قدرت منطقه‌ای در جنوب غربی آسیا است و جایگاهٔ مهمی را در اقتصاد جهانی به دلیل در اختیار داشتن صنعت نفت، صنعت پتروشیمی و گاز طبیعی برای خود بدست آورده‌است.[۲]
وجه تسمیه
واژهٔ ایران در فارسی باستان «آئیریانا» و در فارسی میانه به شکل «اِران» (erān) بوده، و برگرفته از شکل قدیمی «airya nama» و به معنای «سرزمین مردمان اصیل» است. در کردستان ایران هنوز ایران با همان نام کهن «اِران» تلفظ می‌شود. در اسناد تاریخی کردستان نیز همواره از این نام استفاده‌شده‌است.
واژهٔ «آریا» در زبان‌های اوستایی، فارسی باستان و سانسکریت به ترتیب به شکل‌های «اَیریه» (airya)، «اَریه» (āriya)، «آریه» (arya) به کار رفته‌است. همچنین در زبان سنسکریت «اریه» (ariya) به معنی سَروَر و مهتر و «آریکه» (aryaka) به معنی مَردِ شایستهٔ بزرگداشت و حرمت است و آریایی به‌زبان اوستایی «ائیرین» (airyana) و به زبان پهلوی و فارسی دری «ایر» خوانده می‌شود و ایرج به زبان آریایی “airya” است. ایر در واژه به‌معنی «آزاده» و جمع آن «ایران» به‌معنی «آزادگان» است.
نام ایران در لغت به معنی «سرزمین آریاییان» است و مدت‌ها پیش از اسلام نیز نام بومی آن نیز ایران، اران، یا ایرانشهر بود.[۳]، البته از ۶۰۰ سال پیش از میلاد تا ۱۳۱۴ (۱۹۳۵) در میان اروپاییان با نام «پرشیا» شناخته می‌شد.[۴]
که در سال ۱۳۱۴ در شرف تأسیس لیگ ملل با درخواست رسمی رضاشاه پهلوی همان نام بومی کشور (ایران) در عرصهٔ جهانی هم مورد کاربرد قرار گرفت. نام «پرشیا» همچنان برابر نام ایران است و در زبان‌های اروپایی به دلیل سابقه تاریخی – فرهنگی‌اش کاربرد دارد، اما در اخبار سیاسی بیشتر نام ایران به کار برده می‌شود.
جغرافیای ایران
پراکندگی ناهمواری‌ها در ایران:
ایران در شرق با افغانستان و پاکستان؛ در شمال شرقی با ترکمنستان، در بخش میانی شمال با دریای خزر، در شمال غربی با جمهوری آذربایجان و ارمنستان؛ در غرب با ترکیه و عراق؛ و سرانجام در جنوب با آب‌های خلیج فارس و دریای عمان همسایه‌است.
از دید طبیعی ایران از شمال به رود اترک، دریای خزر و رود ارس، از خاور به کوه‌های هندوکش و کوه‌های باختری دره سند، از باختر به دامنه‌های باختری کوه‌های زاگرس و حوضه آبریز اروندرود و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود است. بیش از نیمی از ایران کویری و نیمه کویری است. حدود یک سوم ایران نیز کوهستانی است و بخش کوچکی از ایران (شامل جلگهٔ جنوب دریای خزر و جلگهٔ خوزستان) نیز از جلگه‌های حاصلخیز تشکیل شده‌است. بلندترین کوه ایران نیز دماوند (۵۶۷۱ متر) می‌باشد. از دید جغرافیایی، غربی‌ترین شهر ایران کلیساکندی؛ شرقی‌ترین شهر جالق؛ شمالی‌ترین شهر پارس آباد؛ و جنوبی‌ترین شهر چابهار است.[۵]
ولایت ها
عبارت اند از : اردبیل ، بوشهر ، چهار محال ، بختیاری، اصفهان ، فارس ، گیلان ، گلستان ، همدان ، هرمزگان ، ایلام ، کرمان ، کرمانشاه ، خوزستان ، کهگیلویهو بویراحمد ، کردستان ، لرستان، مرکزی، مازندران ، قزوین، قم ، خراسانرضوی، سمنان، سیستانبلوچستان، تهران، یزد، زنجان، خراسانشمالی، خراسانجنوبی ، آذربایجانغربی ، آذربایجانشرقی، دریای مازندران ، خلیج فارس.
طبق قانون تقسیمات کشوری (مصوب ۱۲۸۶ شمسی) ایران به ۴ ایالت «آذربایجان»، «خراسان»، «فارس»، و «کرمان و بلوچستان» تقسیم شد و هر ایالت به چند ولایت حاکم‌نشین و هر ولایت به چند نایب‌الحکومه‌نشین تقسیم شد.این تقسیمات تا سال ۱۳۱۶ با دگرگونی‌های کوچکی به همین گونه ماند.
در سال ۱۳۱۶ خورشیدی با تصویب قانون جدید تقسیمات کشوری، ایران به ۱۰ ولایت ( استان ) و ۴۹ شهرستان تقسیم شد. به مرور زمان با ایجاد ولایت های جدید، تعداد ولایت های ایران افزایش یافت. برای مدت‌های مدیدی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران همچنان دارای ۲۴ استان بود. در سال ۱۳۷۲ ولایت اردبیل از ولایت آذربایجان شرقی جدا شد. همچنین ولایت قم در سال ۱۳۷۴ از ولایت تهران جدا شد و ولایت قزوین در سال ۱۳۷۳ از ولایت زنجان جدا و به ولایت تهران پیوست و در سال ۱۳۷۶ به ولایت قزوین مبدل شد. [۶].
در سال ۱۳۸۳، ولایت خراسان به سه استان: ولایت جنوبی، ولایت شمالی و خراسان رضوی تقسیم شد. به این ترتیب اکنون ایران از ۳۰ولایت تشکیل شده‌است.
آب و هوا
اختلاف دمای هوا در زمستان میان گرمترین و سردترین نقطه گاهی به بیش از ۵۰ درجهٔ سانتی گراد می‌رسد. به طور کلی ایران در منطقه‌ای قرار گرفته‌است که از دید بارندگی در سطح نیمه خشک و خشک قرار می‌گیرد.
آب و هوای ایران متأثر از چندین سامانه می‌باشد:
۱- سامانه پرفشار سیبریایی که با ریزش به عرض‌های جنوبی در نوار شمالی بارش باران و برف و کاهش دما و در سایر نقاط فقط کاهش دما را به همراه دارد.
۲- سامانه باران‌زای مدیترانه‌ای که از سمت غرب وارد ایران می‌شود و موجب ریزش باران یا برف در بسیاری از نقاط غربی و میانی و شرق ایران می‌شود.
۳- سیستم کم فشار جنوبی که در نوار جنوب و جنوب غرب موجب رگبار باران می‌شود.
میزان بارندگی در ایران بسیار متغیر است. در شمال به بیش از ۲۱۱۳ میلیمتر (رشت، ۱۳۸۳) نیز می‌رسد.در نواحی کویری بارش عمدتاً بسیار کم و در حدود ۱۵ میلیمتر است. بارش نواحی شمال غرب و غرب، دامنه‌های جنوبی البرز و شمال شرق تا حدودی قابل توجه (حدود ۵۰۰ میلیمتر) می‌باشد. در سایر نقاط میزان بارش از ۲۰۰ میلیمتر بیشتر نمی‌شود.
اختلاف دمای هوا در ایران در نقاط مختلف زیاد است. در حالی که در فصل زمستان دمای شهرکرد در شب به ۳۰- درجه هم می‌رسد، مردم اهواز هوای تابستانی (۲۵ درجه) را تجربه می‌کنند. هوای سواحل شمالی در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان معتدل می‌باشد. نواحی شمال غرب و غرب تابستانهای معتدل و زمستان‌های سرد و نواحی جنوبی تابستان‌هایی شدیداً گرم و زمستان‌هایی معتدل دارند.
مردم
تغییرات جمعیت ایران بین سالهای ۱۲۶۰ تا ۱۳۸۵ هجری شمسی
پیشینهٔ تاریخی تمدن در ایران به تمدن‌هایی در عیلام، شهر سوخته، جیرفت و… می‌رسد، ولی شروع تاریخ سیاسی ایرانیان از آغاز حکومت پادشاهی ایران در زمان ماد است. شاهنشاهی ماد، نخسین شاهنشاهی ایران بوده‌است و لذا به عنوان شروع تاریخ شاهنشاهی ایران درنظر گرفته می‌شود،
ایران امروزه از اقوام زیادی از جمله :آذربایجانی، کرد، لر، بختیاری، بلوچ، مازندرانی، گیلک، قشقایی، عرب، لک، تالشی، ترکمن، خلج، آشوری، کلدانی، مندایی(صائبی)، تات، گرجی، سیستانی، ارمنی، و یهودی تشکیل شده‌است.[۷]
در ایران در مجموع حدود ۷۵ زبان و گویش رواج دارد [۸]
و بزرگ‌ترین گروه‌های زبانی ایران را فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، ترکمنی، گیلکی، مازندرانی، خلجی، تالشی، لری، بختیاری، عربی، بلوچی، لکی، دیلمی، تاتی، ارمنی، آشوری، مندایی، گرجی، عبری، کلدانی و… تشکیل می‌دهند.
زبان رسمی و اداری ایران فارسی است. فارسی یکی از زبان‌های شاخه هند و اروپایی است. براساس اصل پانزدهم قانون اساسی ایران کتابهای درسی باید با این زبان و خط باشد، ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانههای گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.[۹]
دین ایرانیان
|
دین |
|
درصد |
|
|
|
شیعه |
|
۸۹٪ |
||
|
سنی |
|
۹٪ |
||
|
دیگر |
|
۲٪ |
||
|
|
دورهٔ مهرپرستی
دورهٔ مزدیسنی (دین زرتشت)
دورهٔ اسلامی
همچنین آیین‌های دیگر در برخی دوره‌ها رواج یافته‌اند مانند دین مزدک، مانی و مسیحیت پیش از اسلام. در پانصد سال گذشته، به‌ویژه پس از تشکیل دولت صفویان همواره تشیع آیین رسمی ایران بوده‌است و اکنون از جمعیت ایران، ۸۹٪ شیعه، ۹٪ سنی و ۲٪ مسیحی، زرتشتی، یهودی، بهائی و پیروان سایر ادیان هستند.[۱۰]
در اصل ۱۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اسلام و مذهب جعفری دوازده امامی دین رسمی است و سایر مذاهب اسلامی که در قانون اساسی به آنها تصریح شده شامل مذاهب چهارگانه اهل سنت (حنفی، شافعی، حنبلی، مالکی) و شیعیان زیدی (چهار امامی) نیز قانونی و دارای احترام کامل می‌باشند. همچنین در اصل ۱۳ قانون اساسی، ایرانیان مسیحی، یهودی و زرتشتی به عنوان اقلیت دینی پذیرفته شده‌اند و می‌توانند در حدود قانون بر اساس دین خود عمل نمایند.
تاریخ پهناوری پادشاهی هخامنشیان (۵۵۹–۳۳۰ پیش از میلاد)
نقش رستم؛ والرین امپراتور روم زانو زده در برابر شاپور یکم ساسانی شاه اسماعیل یکم صفوی
نادرشاه افشاردودمان‌های دوره پیش از اسلام ایلامیان (بیش از ۳۲۰۰ سال پ. م. – ۵۳۹ پ.م.)
ماد (آغاز قرن هشتم پ. م. – ۵۵۰ پ. م.) «نخستین پادشاهی آریایی‌ها در ایران» ؛ بنیان‌گذار دیاکو ؛ پادشاه نامدار هووخشتره هخامنشیان (۵۵۹ پ. م. – ۳۳۰ پ. م.) بنیان‌گذار کورش بزرگ ؛ پادشاهان نامدار داریوش یکم و خشایارشا سلوکیان (۳۳۰ پ. م. – ۱۲۹ پ. م.) بنیان‌گذار سلوکوس یکم اشکانیان (۲۵۶ پ. م. – ۲۲۴ م.) «استقلال ایران از سلوکیان» ؛ بنیان‌گذار ارشک ؛ شهریاران بزرگ مهرداد یکم و ارد یکم ساسانیان (۲۲۴ م. – ۶۵۲ م.) بنیان‌گذار اردشیر بابکان ؛ شهریاران بزرگ شاپور یکم، شاپور دوم و انوشیروان
دودمان‌های دوره پس از اسلام
طاهریان (۲۰۶ – ۲۵۹ ه. ق.) بنیان‌گذار طاهر بن حسین ذوالیمینین صفاریان (۲۶۱ – ۲۸۷ ه. ق.) بنیان‌گذار یعقوب بن لیث صفاری سامانیان (۲۶۱ – ۳۸۹ ه. ق.) بنیان‌گذار اسماعیل سامانی زیاریان (۳۱۵ – ۴۶۲ ه.ق.) بنیان‌گذار مرداویج پسر زیار ؛ شهریار نامدار قابوس بن وشمگیر بوییان (۳۲۰ – ۴۴۰ ه.ق.) بنیان‌گذار عمادالدوله علی ؛ شهریار بزرگ عضدالدوله غزنویان (۳۸۸ – ۵۵۵ ه.ق.) بنیان‌گذار سلطان محمود غزنوی سلجوقیان (۴۲۹ – ۵۱۱ ه.ق.) بنیان‌گذار طغرل بیک ؛ شهریاران بزرگ ملکشاه و سلطان سنجر خوارزمشاهیان (۴۷۰ – ۶۱۷ ه.ق.) بنیان‌گذار انوشتکین غرجه ؛ شهریار نامدار سلطان محمد ایلخانان مغول (۶۵۴ – ۷۳۶ ه.ق.) بنیان‌گذار هلاکو خان تیموریان (۷۷۱ – ۹۰۳ ه.ق.) بنیان‌گذار تیمور گورکانی صفویان (۹۰۶ – ۱۱۳۵ ه.ق.) بنیان‌گذار شاه اسماعیل یکم ؛ شهریار بزرگ شاه عباس یکم افشاریان (۱۱۴۸ – ۱۲۱۰ ه.ق.) بنیان‌گذار نادرشاه زندیان (۱۱۶۳ – ۱۲۰۹ ه.ق.) بنیان‌گذار کریمخان زند قاجار (۱۲۰۹ – ۱۳۴۵ ه.ق.) بنیان‌گذار آقامحمدخان ؛ شهریار نامی ناصرالدین شاه پهلوی (۱۳۴۵ ه.ق./ ۱۳۰۴ ه.خ. – ۱۳۵۷ ه.خ.) بنیان‌گذار رضا شاه نظام جمهوری اسلامی (۱۳۵۷ ه.خ. – تاکنون) بنیان‌گذار امام خمینی
پیمان‌نامه‌ها
مرز ایران و امپراتوری روسیه در قفقاز پیش از پیمان گلستان (به رنگ سرخ)
پیمان‌نامه‌های ایران با دیگر دولت‌ها:
گلستان (۱۱۹۲ خورشیدی)
ترکمانچای (۱۲۰۶ خورشیدی)
معاهده پاریس
پیمان سنتو
قرارداد الجزایر (۱۹۷۵) میان ایران و عراق در سال ۱۳۵۳[۱۱].
پیمان‌نامه‌های دیگر دولت‌ها بر سر ایران:
پیمان‌نامه ۱۹۰۷
سیاست
روابط خارجی
خرمشهر در هنگام جنگ
ایران یکی از ۱۹۲ کشور عضو سازمان ملل متحد است. همچنین در سازمان کشورهای صادر کنندهٔ نفت (اوپک)، سازمان کنفرانس اسلامی، جنبش عدم تعهد، سازمان اکو، و پیمان NPT نیز عضویت دارد.
روابط خارجی ایران در دورهٔ جمهوری اسلامی با تنش‌های فراوانی روبرو بوده‌است.از جمله چالش‌های ایران پس از انقلاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ماجرای یورش به سفارت آمریکا و به گروگان گرفتن دیپلمات‌های آمریکایی
جنگ تحمیلی ۸ ساله با عراق که با یورش کشور عراق به وقوع پیوست (حدود ۵۰۰ هزار کشته، یک میلیون زخمی و هزار میلیارد دالر خسارت برای ایران)
تحریم‌های بلندمدت اقتصادی و فناورانه
منابع و معادن
مهمترین منابع ایران عبارتست از: نفت و گاز. ایران، دومین ذخایر نفتی جهان، یازده درصد ذخایر ثابت شده نفتی زمین معادل ۱۳۰ میلیارد بشکه؛ و نیز دومین ذخایر گازی جهان، هجده درصد ذخایر ثابت شده گاز زمین، معادل ۲۶ تریلیون متر مکعب را در اختیار خود دارد. مهمترین منطقه‌های نفتی این کشور مسجد سلیمان، هفتگل، گچساران، آغاجاری و اسلام آباد غرب(شاه آباد پیشین) است. همچنین دریای مازندران نیز اندوخته نفتی بسیاری را در خود نهفته دارد. نفت قم نیز در حال بهره‌برداری است. بیشترین معادن در حال بهره‌برداری در استان‌های خراسان وجود دارد.
دیگر معادن مهم ایران عبارت‌اند از: معادن زغال سنگ ؛ کانیهای فلزی: طلا، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، نقره و اورانیوم ؛ معدنی شیمیایی: گوگرد، نمک ؛ سنگهای تزئینی مانند فیروزه ؛ شن و ماسه.
صنایع
عمده‌ترین صنایع پیشرفته ایران عبارت‌اند از: صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، غذایی، خودروسازی، سدسازی، الکتریکی و الکترونیکی و….
سازه‌های مهم دستی و سنتی ایران عبارت‌اند از: فرش و قالین، گلیم بافی و زیلو، منبت‌کاری، خاتم‌کاری و سفال‌گری.
راه‌ها
راه آهن سراسری جنوب باختر ایران را به شمال خاور آن، شمال باختر را به شمال خاور، و شمال باختر را به جنوب میانی متصل می‌سازد. خط‌آهنی که جنوب باختر ایران را به شمال خاور آن متصل می‌کند، نخستین خط‌آهن ایران است که در زمان رضا شاه ساخته شده‌است که بندر امام خمینی (شاپور پیشین) را به بندر ترکمن متصل می‌کند. خط‌آهن دیگری از بندرعباس تا بافق و از آنجا به سرخس (به سوی ترکمنستان) و قطور (به سوی ترکیه) اتصال دارد. شمال خاور و شمال باختر ایران نیز با خط‌آهن به هم ارتباط دارند.
همچنین جاده‌های آسفالته و خاکی همه شهرهای ایران را به هم مربوط می‌سازد. راههای کشتیرانی در دریای مازندران، دریای عمان و خلیج فارس برقرار است. راههای هوایی میان بیشتر کشورهای بزرگ جهان و شهرهای بزرگ ایران به ویژه تهران و شیراز برقرار است.
اقتصاد
در ۳۰ سال گذشته جمعیت ۳۶ میلیونی ایران به ۷۰ میلیون تن افزایش پیدا کرده و نخستین موج این نسل نو به بزرگسالی رسیده است. بر اساس آمارهای رسمی نرخ بیکاری به ۲۲ درصد رسیده‌است اما برخی کارشناسان رقم آن را ۱۲٫۲ درصد برآورد می‌کنند. محمد خاتمی رئیس جمهوری پیشین می‌گوید: «حضور سالانه ۷۰۰ هزار نفر به بازارکار نشانگر فشار شدیدی است که اقتصاد ایران ناگزیر به تحمل آن است.»
در دوره (۱۳۸۳–۱۳۵۳)، نرخ تورم گاه ۷ درصد بوده و گاه به مرز ۵۰ درصد نزدیک شده‌است و نرخ بیکاری زمانی ۳ درصد و گاهی بیش از ۱۶ درصد بوده‌است. در حالی که در زمینه بدهی خارجی، این رقم برای مدت‌ها صفر بوده ولی گاه چنان افزایش یافته که دولت را با بحران بازپرداخت مواجه کرده‌است. خصوصی سازی، رهایی از اقتصاد متکی به نفت و همگام شدن با اقتصاد جهانی پیشنهادهایی است که از سوی تحلیلگران برای بهبود اوضاع اقتصادی ایران مطرح می‌شود.
چشم‌انداز آینده
وابستگی شدید به درآمدهای غیر قابل اعتماد نفتی، برنامه ریزی اقتصادی ایران را همواره شکننده کرده است. برنامه دولت این است که وابستگی به درآمدهای نفتی را که ۸۰ درصد درآمدهای ارزی ایران را تشکیل می‌دهد، کاهش دهد اما هر گونه تلاش برای خارج کردن درآمدهای نفتی به معنای آن است که درآمدهای مالیاتی چند برابر شود.
صنعت ایران پس از سال‌ها همچنان زیر پوشش یک رشته قوانین حمایتی دولتی فعالیت می‌کند و اگر در برابر فشارهای رقابتی جهانی قرار گیرد ممکن است بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل شود و بیکاری افزایش یابد. البته در سالهای اخیر شاهد تاکید ایرانیان بر درآمدهای غیر نفتی بودیم که به گفته سازمان آمار ایران درصد درآمدهای غیر نفتی در ۶ سال کذشته دو برابر شده‌است.
رشد اقتصادی
صندوق بین‌المللی پول در آخرین برآورد خود از رشد اقتصادی کشورها در سال ۱۳۸۴ پیش بینی کرد: رشد اقتصادی ایران در این سال به ۵/۷ درصد برسد که بدین ترتیب نسبت به سال قبل از آن ۰/۱ درصد کاهش خواهد داشت.
مرکز پژوهشهای مجلس ایران با ارائه گزارشی (۱۳۸۶)، استفاده بیش از حد از درآمدهای نفتی در چند سال گذشته را عامل بی ثباتی در اقتصاد این کشور معرفی و پیش بینی کرده رشد اقتصادی ایران به حدود ۵ درصد در سال ۱۳۸۷ برسد.
ذخایر ارزی و بدهی خارجی
ذخایر ارزی ایران در پایان سه ماهه نخست سال جاری با ۲۷ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته از رقم ۶۵ میلیارد دلار فراتر رفت. این رقم نسبت به خرداد ۱۳۸۴ که ذخایر ارزی ایران ۳۴۰ هزار میلیارد ریال بود، بیش از ۷۲ درصدافزایش یافته‌است.[۱۲]
سیا حجم بدهی‌های ایران را تا پایان سال ۱۳۸۶، ۸، ۱۳ میلیارد دالر اعلام کرد.[۱۳]
چشم‌انداز آماری
کارشناسان بانک جهانی در گزارش شاخصهای توسعه در سال ۱۳۸۴ میانگین رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال ۱۳۸۳ را شش و پنج دهم درصد تخمین زده‌اند که یک دهم درصد از سال ۱۳۸۲ کمتر است.
مرکز پژوهشهای مجلس ایران با ارائه گزارشی، پیش بینی کرده تورم در سال ۱۳۸۶ به بیشتر از ۲۲ درصد برسد. این نرخ تورم تقریباً دو برابر پیش بینی برنامه چهارم توسعه برای نرخ تورم در این سال است و بیشترین رقم طی دوازده سال گذشته است.
گردشگری
بر پایهٔ گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارا است، ولی با این وجود تاکنون چندان در جذب گردشگران خارجی موفق نبوده‌است.[۱۴]
هنر و فرهنگ
فرهنگ ایرانی ریشه در تاریخ دارد. برای شناخت فرهنگ ایران باید به کشورهای مستقلی که در پیرامون ایران هستند نیز نگریست. افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان و حتی ارمنستان و گرجستان و همچنین کردهای عراق و ترکیه همگی کم یا زیاد گوشه‌ای از فرهنگ ایران را به ارث برده‌اند. حتی سرود ملی پاکستان به زبان پارسی است.
در مجموع می‌توان عناصر فرهنگ ایرانی را که فراتر از مرزهای ایران است را به اختصار چنین برشمرد: ۱- زبان پارسی که مهمترین شاخصه فرهنگ ایرانی است. ۲- اعیاد ملی از جمله نوروز ۳- شخصیتهای اسطوره‌ای از جمله رستم ۴- اساطیر تمثیلی همچون دیو، سیمرغ و… ۵- علم و هنر ۶- معماری ایرانی ۷- دین اسلام و به‌خصوص مذهب تشیع
موسیقی ایرانی
موسیقی ایرانی به گونه‌های گوناگون بازشناخته می‌شود: موسیقی کلاسیک (یا موسیقی اصیل یا ردیف)؛ موسیقی محلی (نواحی)؛ موسیقی آیینی؛ مذهبی و…. به دلیل از بین رفتن بسیاری از قطعات و آثار تاریخی موسیقی دقیقا روشن نیست اینگونه موسیقی در طول تاریخ چگونه اجرا می‌شده ولی در دوره معاصر، موسیقی ایرانی هم به صورت تکنوازی (عمدتا مبتنی بر بداهه نوازی) و هم به گونه گروهی که دربرگیرنده خواننده، نوازنده و تنبک‌نواز است، نواخته می‌شود. موسیقی ایرانی هنگامی که به گونه تکنوازی نواخته می‌شود، مونوفونیک است، هرچند در تکنوازی نیز آکوردها برای آرایه‌بندی به کار می‌روند و در برخی فرم‌ها شاید در سراسر یک آهنگ نُت پدال نواخته شود. موسیقی که به گونه گروهی نواخته می‌شود، هته روفونیک است و آهنگی که خواننده آماده می‌کند، نوازنده به آسانی آن را بازتاب می‌دهد و کم و بیش آن را دگرگون می‌سازد.
ورزش
ورزش اوّل ایران کشتی آزاد می‌باشد و فوتبال پرطرفدارترین ورزش آن است. ایران اوّلین بار در المپیک ۱۹۴۸ لندن با ۲۸ ورزشکار حاضر شد و موفق به کسب یک مدال برنز در وزنه‌برداری توسط جعفر سلماسی گشت. ایران پس از آن در ۱۳ دورهٔ دیگر نیز شرکت نمود و تنها دو المپیک ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لوس‌آنجلس را تحریم نمود. بهترین مقام ایران در المپیک رتبهٔ چهاردهم در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن است.
تیم ملی فوتبال بزرگسالان مرد ایران نیز در ۳ دورهٔ جام‌جهانی در سالهای ۱۹۷۸ آرژانتین، ۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمان حضور داشته‌است.
منابع
دهخدا، علی‌اکبر. لغت‌نامه(واژهٔ ایران)، انتشارات دانشگاه تهران، ۰۱۳۷۷
گیرشمن، رومن. ایران از آغاز تا اسلام. محمد معین. انتشارات معین، ۰۱۳۸۳
صفا، ذبیح‌اللّه، تاریخ ادبیات در ایران (۵ جلد)، انتشارات فردوس، ۰۱۳۶۷
میرهادی، توران(مقالهٔ ایران از مجموعه مقاله‌های فرهنگ‌نامهٔ کودک و نوجوان، به کوشش توران میرهادی)، شرکت تهیه و نشر فرهنگ‌نامهٔ کودکان و نوجوانان، ۰۱۳۷۹
Iran (انگلیسی). بیبیسی انگلیسی (در تاریخ ۳ ژوئن ۲۰۰۸). بازدید در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۸۷.
درگاه ملی آمار، مرکز آمار ایران.
«ایران از ن‍گ‍اه سیا»، روزنامهٔ ایران، ۲۴ اردی‍ب‍ه‍ش‍ت ۱۳۸۴، ص ۱۸.
کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران
پانویس‌ها
1↑ name=”Britannica۱” Britannica Encyclopedia, Iran, p.۱/۱۰۱
2↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Iran#_ref-0 سراسر آغازه از ایران در ویکی‌پدیای انگلیسی، نسخهٔ ۲۷ مه ۲۰۰۷
3↑ MacKenzie, David Niel. (۱۹۹۸). “Ērān, Ērānšahr“. Encyclopedia Iranica ۸. Cosa Mesa: Mazda.
4↑ [۱]
5↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳، نقشه‌ها.
6↑ تاریخچه استان (فارسی). بازدید در تاریخ ناشر = شبکه اطلاع رسانی استان قزوین.
7↑ Error
8↑ زبان‌های ایران
9↑ اصل ۱۵ قانون اساسی
10↑ [۲]
11↑ BBC Persian
12↑ akhbare-rooz (iranian political Bulletin)
13↑ [۳]
14↑ ایران مقصد جدید گردشگران اروپایی؟ (بیبیسی فارسی)
بالا
بازگشت